Cengiz Aldemir/ANKARA- Dünya genelinde yaklaşık olarak 10 binde 1 oranında, Türkiye’de ise 6 binde 1 gibi dünya ortalamasının üzerinde görülen ve ilerleyici özelliğe sahip, genetik geçişli bir kas hastalığı türü olan Spinal Musküler Atrofi (SMA) hastalığının nadir hastalıklardan biri olduğunu söyleyen HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, "Erken teşhis ve tedavinin son derece önemli olduğu, tedavisi ağır ve ilaç tedavisi uygulanmadığı taktirde ölümle sonuçlanabilen bir kas hastalığıdır" dedi.

MADDİ DESTEK BULAMAYAN ÇOCUKLAR ÖLÜYOR

Sağlık Bakanlığının verilerinde büyük kısmını bebek ve çocukların oluşturduğu SMA hasta sayısının 1619 olarak belirtilmiş olmasına karşın birçok veride bu sayının 4000’e yakın olduğunu belirten HDP'li Kemalbay, " Gerekli maddi desteği bulamayan birçok bebek ve çocuğun yaşamını yitirdiğini söyledi.

BİRÇOK HASTA TEDAVİDEN MAHRUM

Dünyada hastalığın tedavisinde kullanılmak üzere geliştirilmiş ve onay almış üç farklı ilaç bulunmasına rağmen Türkiye’de yalnızca 2017 yılında SMA Tip 1 için onaylanan Sprinraza adlı ilacın 2019‘da SMA Tip II ve Tip III için de SGK tarafından karşılandığını anımsatan Kemalbay, "Spinraza adlı ilaç Sağlık Bakanlığı'nın Bilim Kurulu tarafından 'kriter' şartıyla uygulanmakta. İlacın ilk dozu haricinde sonraki aşamalarda nörolojik ve fizik tedavi testler uygulanmakta ve bu test sonuçlarına göre ilaca devam edilip edilmeyeceğine karar verilmektedir. Özellikle SMA Tip–1 hastaları için ailelerin “ölüm kriterleri” olarak nitelendirdiği ve CHOP-INTEND skorlama mekanizması adı verilen bu testlerdeki şartlar gereği istenilen puanı alamayan hastaların tedaviye devam etmesine izin verilmemesi sonucu bir çok hasta tedaviden mahrum kalmaktadır" ifadelerini kullandı.

AİLELER 2,4 MİLYON  DOLARLIK TEDAVİYİ  KARŞILAYAMIYOR

İlaca ulaşmak için gerekli kriterleri karşılamayan SMA hastası Muzaffer Emin Kiraz'ın annesi Emine Kiraz'ın tedavi için gerekli parayı toplayamaması nedeniyle intihar ettiğini anımsatan HDP'li Kemalbay, SGK’daki bütçe sıkıntısı nedeniyle hastalara ilaç temin edilemediği, sadece Spinraza adlı ilacın SGK tarafından ödendiğini ancak bu ilacın ömür boyu kullanılması gerektiğinden ailelerin bir kısmı SMA Tip I hastası olan çocuklarının yurt dışında hastalığın tedavisinde umut verici sonuçları bulunan gen tedavisini alması için yaklaşık 2.4 milyon doları bulan meblağları bireysel kampanyalar üzerinden toplamaya çalıştığını anımsattı.

ZOLGENSMA TEDAVİSİ  JAPONYA"DA ÜCRETSİZ

Japonya'nın, daha az masraflı ve hastanın yaşam kalitesini artıran Zolgensma tedavisini genel sağlık sigortası kapsamında ihtiyaç duyan tüm vatandaşlarına ücretsiz sağladığını vurgulayan HDP'li Kemalbay, yaklaşık 2.400.000 dolar fiyatında olan ilacın, SGK tarafından geri ödeme kapsamına alınmadığı için ailelerin kendi olanaklarıyla ilaca ulaşamadığını vurguladı.

BİR BEBEĞE VERİLEN İLAÇ BİLİMSEL ETKİNLİĞİN TASDİKİDİR

Tedavi yöntemleri arasındaki bu farka rağmen SMA hastası çocukların Spinraza adlı tedaviye mahkûm bırakıldığını ifade eden Kemalbay,  Sağlık Bakanı tarafından 03.01.2021 tarihli açıklamanızda gen tedavisinin etkinliğine dair bilimsel platformlarda yayınlanan kanıtların henüz yeterli düzeyde’ olmadığı ve ‘hâlihazırda uygulanan tedaviye üstünlüğüne dair kanıt bulunmadığı’ belirtilmiştir. Bilimsel yeterliliği kanıtlanmamış ve gerekli deneyleri tamamlamamış bir ilacın FDA ve EMA onayını alamayacağı açıktır. Ayrıca; bu aşamalardan geçmemiş bir ilacın 22.12.2020 tarihinde TİTCK yurt dışı aktif ilaç listesinin en başına dâhil edilmesinin mümkün olmayacağı açıktır. TİTCK kendisine gelen her başvuruyu titizlikle ve ayrı ayrı değerlendirmekte ve gerçekten fayda görecek bebek adına ilacın yurtdışından getirilmesi için ilgili onayı vermektedir. Bu onayın bir bebek için verilmiş olması da ilacın bilimsel etkinliğini tasdiklemektedir" bilgisini paylaştı.

İLAÇLARI DEVLET KARŞILASIN

Yaşam hakkının en temel insan hakkı olduğunu ve  devletlerin hayatı koruma  yükümlülüğünü anımsatan Kemalbay, "SMA hastalarının tüm alternatif tedavilere erken erişebilmesi, erişilebilir ve alternatifli tedavi yöntemlerine ulaşılması, tüm ilaçların geri ödeme kapsamında olması, hastanın sağlık durumuna göre hangi ilacı kullanmasına hekimlerin karar vermesinin tüm hastalar için kapsayıcı olacaktır. Tarafı olduğumuz Çocuk Haklarına Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin 24. maddesi uyarınca bu ilaçların devlet tarafından karşılanması gerekmektedir" dedi.

SMA TEDAVİSİ ÜCRETSİZ OLSUN

Konuyla ilgili kanun teklif veren Kemalbay, "Teklif ile; SMA hastası çocukların yaşam hakkını korumak adına Zolgensma tedavi yönteminin SGK kapsamında ücretsiz ve koşulsuz olarak tüm tip Spinal Müsküler Atrofi hastalığının tedavisinde kullanılması ile yaşanılan mağduriyetlerin giderilmesi ve en temel insan hakkı olan yaşam hakkının korunması amaçlanmaktadır."