CENGİZ ALDEMİR/ ANKARA- Mevsimlik tarım işçilerinin ulaşım, barınma, güvenlik, sağlık, eğitim, iş sağlığı, sosyal güvenlik, sosyal çevre, ücret ve çalışma ilişkilerinin yanı sıra tarım işçisi kadın, çocuk, mülteci/göçmen işçiliği, örgütlenme ve siyasal hakların kullanımına yönelik sorunları meclis gündemine taşıyan HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, konunun sosyal devlet anlayışı çerçevesinde araştırılmasını istedi.

YOLCULUKLARI GÜVENLİ DEĞİL

Mevsimlik tarım işçilerinin güvencesiz ve kayıt dışı istihdamından dolayı sayılarının kesin olarak bilinmemekle birlikte, TÜİK’in 2018 Mart dönemi sonuçlarına göre 4 milyon 983 bin kişinin tarımda çalıştığı bilgisini paylaşan Kemalbay, işçilerin göç döneminde yolculuklarının güvenli ve sağlıklı bir şekilde yapılmadığını, önlemlerin alınmadığını ve denetimsizliğin sürdüğü bilgileri paylaştı.

KADINLARIN 18 SAAT SÜREN MESAİLERİ VAR

Sosyal güvenlik, sağlık, eğitim, ayrımcılıktan ve şiddetten korunma haklarının ihlal edilen mevsimlik tarım işçileriyle ilgili İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisinin 2020 yılı Raporu’nda 2020’de 442 tarım işçisinin çalışırken yaşamını yitirdiği bilgisini paylaşan Kemalbay, “Genellikle Kasım ayına kadar süren sezonda onlarca tarım işçisi kamyon kasalarında, traktör römorklarında, pandeminin yaratacağı can kaybı ve bulaş riski yok sayılarak 16+1 araçlara 30-35 kişi bindirilerek tarlalara taşınırken hastalanmakta, sakat kalmakta ve canlarından olmakta iken çalıştıkları bölgelerde ise ayrımcı ve ırkçı saldırılara uğramaktadırlar. Kadın mevsimlik tarım işçileri ucuz işgücü olmalarının yanında yeniden üretim görevi ile de çifte sömürüye maruz kalmaktadırlar. Çadır işleri, çocuk bakım işleri vb. diğer işler tamamen kadının üzerindedir. Kadınların neredeyse günlük 16-18 saat süren mesaileri vardır. Bütün bunlara rağmen cinsiyet farklılığı da ücret eşitsizliği yaratan faktörlerden biri olarak devam etmektedir. Daha ağır ve daha uzun saatler çalışmasına rağmen, kadınlar ve erkekler arasında çarpıcı bir şekilde ücret eşitsizliği bulunmaktadır” eleştirisinde bulundu.

İŞÇİLER İŞ HUKUKU KAPSAMI DIŞINDA

Tarım kesiminde çalışma ilişkilerini düzenleyen iş yasasının bulunmaması ve işçilerin iş hukuku kapsamının dışında kalmalarının en önemli sorunlardan biri olduğuna dikkat çeken Kemalbay, Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre işçilerin sosyal güvenliğinin isteğe bağlı ve bütün prim yükünün işçinin mesuliyetine bırakıldığını anımsattı.

TARIM İŞÇİLERİ GÜVENCESİZ

Mevsimlik işçilerin kayıtsız, sigortasız çalıştırıldıkları için, emeklilik, işsizlik, meslek ve analık sigorta primleri yatırılmamakta ve meslek hastalığı ve iş kazalarında hiçbir hak talep edemez durumda kaldığını belirten HDP’li Kemalbay, işçilerin mevcut yasalardan kaynaklı sendikalaşmalarının da fiilen engellendiğini kaydetti. Kemalbay, örgütsüzlük yüzünden "elçi, çavuş, dayıbaşı” olarak adlandırılan aracılara, komisyonculara, patronların insafına bırakılan tarım işçilerinin asgari ücret, azami 45 saat çalışma süresi, eşit işe eşit ücret gibi temel ilkelerinin uygulanmadığını söyledi.

KONU ARAŞTIRILMALI

Tarım işçisi ailelerine mensup çocuklarının eğitim olanaklarından yoksun bırakıldığını, MEB tarafından dağıtılan tabletlerden faydalanamadığını ve eğitim hayatının dışına itildiğine dikkat çeken Kemalbay, önergesinde şu bilgilere yer verdi: “2018 yılının çocuk işçiliği ile mücadele yılı ilan edilmesine rağmen hiçbir çözüm üretilmemiş, çocuklar hiçbir sosyal aktivitenin bulunmadığı yaşam ortamlarında, hijyenden uzak, elektriksiz, güvencesiz koşullar altında çalışmaya devam etmek zorunda kalmışlardır. Mevsimlik tarım işçilerinin kayıt dışılıktan kurtarılarak İş Kanunu kapsamına alınması, ulaşım, barınma koşullarından sağlık koşullarına, eğitimden ağır sömürü koşullarına kadar mevsimlik tarım işçilerinin sorunlarına çözüm üretilmesi ve insana yakışır çalışma ve yaşama koşullarının sağlanması amacıyla tedbirlerin alınması, sorunların temelde yatan nedenlerinin tespit edilebilmesi ve köklü, bütünlüklü önlemlerin alınması amacıyla Meclis Araştırma Komisyonu kurulması elzemdir.”

Editör: Haber Merkezi