Cengiz Aldemir/ANKARA - HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, "Türkiye’de cezaevlerinde her dönem işkence ve diğer kötü muamele uygulamalarının yoğun olarak yaşandığı, başta yaşam hakkı ihlali olmak üzere birçok hak ihlalinin pandemi ile birlikte arttığını belirttiği dilekçesini Meclis insan hakları inceleme komisyonuna verdi.
CEZAEVLERİNDEKİ HAK İHLALİ ÖRNEKLERİ
Kandıra 1 No’lu F Tipi Ceza İnfaz Kurumu’nda mahpus Garibe Gezer’in 24 Mayıs 2021 günü cinsel saldırı da dahil olmak üzere uygulanan şiddet, Bandırma T Tipi 2’Nolu Cezaevi’nde; mahpuslar revire veya hastaneye götürülürken “Ağız içi arama” uygulamasının askerler ve gardiyanlar tarafından elle yapıldığı, Bakırköy Kadın Hapishanesinde yeni sevk olan mahpuslara çıplak arama dayatması, itiraz edilmesi halinde kadın gardiyanlar tarafından “Erkek gardiyanları çağırırız.” şeklinde tehditlerde bulunulduğu, Siirt E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'ndan Batman T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'na nakledilen tutuklu ve hükümlülerin cezaevi girişinde çıplak arama dayatmasına maruz kaldıkları, çıplak arama dayatmasını kabul etmeyen mahpusların darp edildiği, gardiyanlar tarafından hakaretlere maruz kaldığı ve gardiyanlar tarafından zorla kıyafetlerinin çıkarıldığı, Manisa T Tipi Kapalı Cezaevinde 20 kişilik koğuşta ayakta sayımı reddeden tutukluların, gardiyanlar tarafından yerde sürüklenerek götürüldükleri karanlık bir odada darp edildikleri, cezaevi müdürünün tutukluları "Gerekirse sizi öldürürüm" diye tehdit ettiği ve vücutlarında birçok darp izi bulunan tutukluların uygun şekilde tedavi edilmediği ile ilgili bilgileri paylaşan HDP'li Kemalbay, " İzmir Kadın Kapalı Cezaevinde tutuklu Bengisu Ravza Demirel’in 18 Ekim 2021’de “Avukatın geldi, avukat görüşüne gidiyorsun” denilerek 3 istihbarat polisi ile görüştürülmeye çalışıldığı, 25/10/2021 tarihinde cezaevi nöbetçi müdürünün “Gelenlerin istihbarat polisi olduğu, bu kişileri savcı talimatıyla içeri aldıklarının belirtildiği bilgileri basında yer alan ihlallerden sadece bir kaçıdır" dedi.
HAK İHLALLERİ SİSTEMATİK HALE GELDİ
Türkiye’de hemen her yerde bulunan Ceza İnfaz Kurumlarında yaşanan insan hakları ihlali sistematik hale geldiğini, uluslararası insan hakları sözleşmeleri ile Anayasa’ya ve yasal düzenlemelere aykırı işlemler ve uygulamaların cezaevi yönetimlerince keyfi, kişisel tutum ve davranışların benimsenmesi ile baskıcı ve insanlık onuru ile bağdaşmayan yöntemlerle mahpusların her gün onlarca ihlalle karşı karşıya bırakıldığını söyledi.
396 MAHPUSA İŞKENCE YAPILMIŞ
Hak ihlallerinin arttığı sivil toplum örgütlerinin raporlarından ve mahpus beyanlarınayansıdığını vurgulayan Kemalbay, "Verilen bir soru önergesine cevaben 19 Haziran 2020 tarihinde Adalet Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre; sırf 1 Ekim 2019 tarihinden 2020 yılına kadarki bir yıllık süreçte 396 mahpus tarafından işkence ve diğer kötü muamele başvurusu yapıldığı belirtilmiştir.
EGE BÖLGESİ CEZAEVLERİNDE 2021'İN İLK 4 AYINDA,102 HAK İHLALİ YAPILDI
Yine, İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi Hapishane Komisyonu tarafından hapishanelerde belirtilerek 2021 yılının sadece ilk 4 ayında sırf Ege Bölgesi’nde bulunan cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine yönelik hazırlamış oldukları raporda en az 102 hak ihlali tespit edildiği belirtilmiştir. İzmir Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumundan tarafıma yazılan bir mektup aracılığı ile yaşanan ihlaller bildirilmiştir. Uluslararası
sözleşme kuralları insanların cezaevinde bulunuyor olmalarının tüm haklarının askıya alınması anlamı içermediğini, cezaevi koşullarının asla ek bir cezalandırma yöntemi olarak kullanılmaması gerektiğini ifade etmekte iken Türkiye’de cezaevleri adeta bir cezalandırma mekanları olarak işlev görür duruma gelmişlerdir" ifadelerine yer verdi.
CEZASIZLIK İŞKENCEYİ KRONİK HALE GETİRDİ
Türkiye cezaevlerinde gerçeğin göz ardı edilerek, hapishanelerin fiziksel koşulların, çekilmekte olan cezanın şiddetini daha da arttırdığını vurgulayan HDP'li Kemalbay, Komisyona verdiği Dilekçesinde şu bilgilere de yer verdi: "Anayasa Mahkemesi’nin 2013/7907 numaralı kararında; soruşturmanın işkence, eziyet ve insan haysiyeti ile bağdaşmayan muamele fiillerinin önlenmesi ve gerekiyorsa faillerin cezalandırılması bakımından yeterli bir etki doğurması gerektiğini, aksi halde, bu tür olaylara karışanlara müsamaha ile yaklaşıldığı izlenimi uyandırmış olup bu durum işkence, eziyet ve insan haysiyeti ile bağdaşmayan muamele fiillerini gerçekleştirme temayülü olan kamu görevlilerini cesaretlendirebileceğini ve bireylerin, belirtilen eylemlere karşı koruma görevi bakımından devlete ve adalet mekanizmalarına olan güvenlerini zedeleyeceğini belirtmesine ve cezaevleriyle ilgili iddialar sıklıkla gündeme taşınmasına rağmen araştırma yapılmaması ve gerekli idari soruşturma açılmaması, cezasızlık pratikleri işkenceyi kronik bir hale getirmektedir.
Tüm bu hak ihlalleri göz önüne alındığında; komisyonunuzun artan bu keyfi uygulamalara karşı ilgili birimlerle görüşme gerçekleştirmesi, çözüme dayalı adımlar atması, konu özelinde acilen bir toplantı gerçekleştirip gerekli girişimlerde bulunması konusunda üzerine düşeni yapması gereğini arz ederim."
