İyi ısı ve ses yalıtımı sağlama özelliğinin yanı sıra, insan sağlığını tehdit eden, kanserojen bileşimlerden oluşan Asbestin, en çok sanayi ve inşaat alanında 3 binin üzeri üründe kullanıldığını belirten HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni, "Asbestin, Türkiye'de üretimi, kullanımı, piyasa arzı ile asbest içeren eşyaların 31 Aralık 2010 tarihinden itibaren yasaklanmıştır. Bu tarihten önce yapılan binalar ve sanayi ürünleri büyük oranda asbest içermektedir" uyarısında bulundu.
ASBEST BİR HALK SAĞLIĞI SORUNU
Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), asbestin kanserojen maddeler listesinde 1. grupta sınıflandırıldığını anımsatan HDP'li Çepni, akciğer zarı ve karın zarı kanseri olan Mezotelyoma hastalığına, gırtlak ve sindirim sistemi kanserlerine, eklemlerde kireçlenmeye neden olduğunu söyledi. Asbest lifleri havalandıklarında hava akımı az olsa bile günlerce havada asılı kalabildiğini, asbeste maruz kalındığı süreçten itibaren 10 veya 20 yıl sonra hastalıkların ortaya çıktığını vurgulayan Çepni, Eylül 2012 tarihinde yayınlanan, Türkiye Mezotelyoma Çalışma Grubu, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu ve ESOGÜ Akciğer ve Plevre Kanserleri Araştırma Merkezi’nin hazırladıkları raporda, asbest temasının önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu ve asbest temasının çoğunlukla kırsal alanda gerçekleştiğini ortaya koyduğunu söyledi.
ASBESTLİ ÜRÜN KULLANIMI DEVAM EDİYOR
Türk Toraks Derneği 2017 yılında yayınladığı raporda, binaların asbest haritalamalarının yetersiz olması nedeniyle riskli binaların tespit edilemediğini kaydeden Çepni, "Kentsel dönüşüm sürecinde asbest ve diğer kimyasallar ile ilişkili hastalıkların erken saptanabilmesine yönelik sürveyans çalışmalarına ağırlık verilmesi gerektiğini belirtmiştir. Türkiye’de, önemli bir halk sağlığı ve çevre sorunu olan asbest yasaklanmasına karşın hala asbestli ürünlerin amyantlı ürün adıyla satışı ve kırsal alanda asbestli maddelerin kullanımı devam etmektedir" bilgisini paylaştı.
ASBEST ÇEVREYE DE ZARARLI
Asbestli ürün imhasının çok ciddi çevresel bir etkiye sahip olduğunu, 2010 yılı sonrasında Kentsel dönüşüm kapsamında, Ankara Havagazı Fabrikası örneğini veren Çepni, asbest taşıma riski dikkate alınmadan, bilimsellikten uzak bir şekilde binaların yıkımı yapıldığına dikkat çekti.
ASBEST YASAĞI NEDEN 2022 TARİHİNDE ?
Konuyu meclis gündemine taşıyan HDP'li Çepni, "13-10-2021 tarihinde Resmi Gazete ’de yayınlanan Binaların Yıkılması Hakkında Yönetmeliğin amacı; binaların yıkım faaliyetlerinin çevre ve insan sağlığı ile güvenliğine zarar vermeyecek şekilde gerçekleştirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemek olarak açıklanmış ve yıkım faaliyetinde; insan sağlığını, can ve mal güvenliğini ve çevreyi korumanın esas olduğu belirlenmesine karşın yönetmeliğin neden 1/7/2022 tarihinde yürürlüğe gireceği anlaşılamamaktadır. Yakınlarını asbest soluması nedeniyle kaybeden ve bu konuda farkındalık yaratmak isteyen Türkiye Asbest Mağdurları Grubu (TAMG) ve Asbest Söküm Uzmanları Derneği de halkın asbest konusunda bilinçlenmesi ve yetkililerin bu soruna çare bulması için uzun yıllardır mücadele vermek zorunda kalmışlardır" dedi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'ya, "13-10-2021 tarihinde Resmi Gazete ’de yayınlanan Binaların Yıkılması Hakkında Yönetmeliğin 1/7/2022 tarihinde değil de biran önce yürürlüğe girmesi için Bakanlığınızın girişimi olacak mıdır?" sorusunu yöneltti. Çepni şu sorularına da yanıt istedi:
Bakanlığınız kendi bünyesinde, asbestin neden olduğu halk sağlığı konusunda araştırma yapmış mıdır? Bu konuda demokratik toplum örgütlerinin görüşleri dikkate alınmakta mıdır?
Bakanlığınız bünyesinde asbestin neden olduğu hastalıklar konusunda uzmanlaşmış bir ekip var mıdır? Belediyeler ve halkı asbestli binaların yıkımı ve bertarafı sürecinde neden olunacak sağlık sorunları konusunda bilgilendirilmekte midir?
Kentsel dönüşüm sürecinde asbest ve diğer kimyasallar ile ilişkili hastalıkların erken saptanabilmesine yönelik sürveyans çalışmalarınız var mıdır?
Kanser hastalarının asbeste maruziyeti konusunda Bakanlığınızda veriler mevcut mudur? Bu veriler kamuoyu ile paylaşılacak mıdır?
Asbestli ürünlerin amyantlı ürün adıyla satışının ve kırsal alanda halkın asbestli toprak vs kullanmasının engellenmesi için Bakanlığınızın çalışması var mıdır? Bu konuda ilgili kamu kurumları ile işbirliği yapacak mısınız?
