TUGAY CAN / İZGAZETE - Meclis Bütçe ve Plan Komisyonuna gelmesiyle birlikte TBMM’de tartışılacak olan 2018 bütçesi hakkında bir rapor hazırlayan Cumhuriyet Halk Partisi İzmir Milletvekili Selin Sayek Böke, raporun amacını Türkiye’nin esasında nasıl bir bütçeye ihtiyacı olduğuna dair bir makroekonomik perspektif ortaya koymayı amaçlamak olarak nitelendirdi.
İki bölüme ayrılan raporun ilk kısmında AKP hükümeti tarafından TBMM’ye sunulan 2018 bütçesi; sırasıyla sınıfsal tercihleri ve öncelikleri, bütçenin dayandırıldığı küresel koşullara dair temel varsayımlar ve bütçede ortaya konan makroekonomik hedefler değerlendirilirken, ikinci kısımda
Türkiye’nin nasıl bir bütçeye ihtiyacı olduğuna dair bir yaklaşım ortaya konuldu.
İktidarın tarafından iddia edilen büyümeye rağmen Türkiye ekonomisinin yüksek borçluluk, yüksek enflasyon, yüksek işsizlik ve giderek büyüyen eşitsizlikler başlıkları altında dört acil probleminin olduğu vurgulanan raporda; “Bu bütçe çözüm değil, sorunun kendisi olmaya adaydır.” denildi.
ÜLKEYİ DEĞİL KENDİSİNİ KALKINDIRMAK İSTEYEN İKTİDARIN BÜTÇESİ
Yayınlanan raporun “AKP’nin 2018 Bütçesi Bize Ne Söylüyor?” başlıklı kısmında, eşitsizliği giderecek, istihdamı yeterli düzeyde arttıracak, sürdürülebilir bir ekonomik büyümeyi mümkün kılacak siyasi bir iradenin olmadığına dikkat çekilirken tam aksine “devlet kapitalizmini” derinleştirecek, tükenmiş bir modelin devamı var.” denildi.
Raporda ayrıca “2018 bütçesinin topyekûn Türkiye ekonomisini kurtarmak için değil iktidarın kendi siyasal geleceğini kurtarmak için düzenleniyor.” denilirken “Bu bütçe Türkiye’yi değil kendisini kalkındırmak isteyen bir iktidarın bütçesidir.” ifadelerine yer verildi.
BU BÜTÇEDE RANT SERMAYESİ VAR
“İnovasyona, Ar-Ge’ye, eğitime yatırım yok. Üretimin altyapısını güçlendirecek verimli yatırımlar yok. Yani gelecek yok, katma değer yaratan üretici yok.” denilen raporda devlet eliyle imtiyaz elde eden yandaş sermayenin rant elde etmesini sağlayacak tercihlerin olduğuna dikkat çekildi.
Sosyal adaleti sağlamaya yönelik sosyal politikaların bulunmadığı emekçinin, dar gelirlinin, emeklinin, gencin yok sayıldığı bütçede parti düzenine yönelik harcamalar bulunduğuna dikkat çekilirken “Bu bütçede rant sermayesi var.” denildi.
Hazırlanan raporda Türkiye’nin nasıl bir bütçesi olması gerektiğiyle alakalı ayrıntılı bir yol haritası da çizilmiş durumda. Yol haritası birçok açıdan dikkat çekiyor.
BÜTÇE SOSYAL-EKONOMİK-TOPLUMSAL EŞİTSİZLİKLERİN AZALTILMASINI HEDEFLEMELİ
Hazırlanan raporda Türkiye’nin nasıl bir bütçesi olması gerektiğiyle alakalı ayrıntılı bir yol haritası da çizilmiş durumda. Yol haritası birçok açıdan dikkat çekiyor.
Sadece partizanca yapılan sosyal yardımların doğru bir eksende durmadığı bunun yerine hak temelli bir yapının daha doğru olduğu dile getirilen raporda ayrıca, bütçenin sosyal güvenceyi arttırıcı harcamalara yönlendirilmesinin önemi vurgulandı.
Bütçe-eğitim ilişkisine de değinilen raporda “Eğitimin fırsat eşitliği sağlayan, okul öncesi eğitimi yaygınlaştıran, öğretmenlere güvenceli bir çalışma düzeni sağlayan, piyasalaşmaya teslim edilmiş değil sosyal devlet sorumluluğu ile kamulaştırılmış, yatırım harcamalarının arttığı bir bütçeye ihtiyacımız var.” ifadelerine yer verildi.
Ülkenin normalleşmesi, kurumsal yapıların ve makroekonomik çerçevenin yeniden ve güçlü inşası hedeflerine dönük bir bütçeye ihtiyaç olduğu vurgulanırken “OHAL’in kaldırıldığı; hukukun üstünlüğü, mali disiplin, bağımsız merkez bankası, kurallı işleyen bir ekonomik düzenin kurulduğu; kamunun denetleyici ve düzenleyici görevini yerine getirmesini sağlayacak kapasiteyi arttırıcı harcamaların öncelendiği bir bütçe oluşturulmalı.” denildi.
Ayrıca Türkiye’nin kalkınmasının ucuz emek gücüyle değil, verimli ve güvenceli çalışma imkanlarıyla mümkün olduğunun öne çıktığı rapor Türkiye’nin nasıl bir bütçe planı olması gerektiği sorusuna dolaylı vergilerin payını azaltacak ve dolaylı vergilerin temel ihtiyaçlardan lüks ürünlere kaydırılmasına dönük adımlar yer almalı, rant vergisi ile vergide hakkaniyet sağlanmalı, asgari ücretten alınan vergi sıfırlanmalı cevaplarını veriyor.
