SEVAL DENİZ KARAHALİLOĞLU / İZ GAZETE - İzmir Avrupa Caz Festivalinin son 20 yılına bizzat tanıklık etmiş biri olarak, muhteşem konserler izledik. Her yıl festivalin müzikal kalitesi giderek artıyor. Sıra dışı konserler, unutulmaz performanslar belleğimize kazınıyor ve her yıl gelecek olan festivali sabırsızlıkla bekliyoruz. İzmir Kültür Sanat ve Eğitim Vakfı (İKSEV)’in düzenlediği İzmir Avrupa Caz Festivali dünya kalitesinde bir festival. Bu yıl 27’ncisi gerçekleşecek olan ve dünya çapında caz topluluklarını İzmir’e çeken festivale günler kala Uluslararası İzmir Festivali ve İzmir Avrupa Caz Festivali kurucusu ve başkanı Filiz Eczacıbaşı Sarper’le festival hakkında konuşuyoruz.
Neden İzmir Festivali dışında ayrıca bağımsız bir caz festivali yapmak gereği duydunuz?
İzmir Kültür Sanat ve Eğitim Vakfı kurulurken öncelikli amacı İzmir’i kültür ve sanat yoluyla dünyaya tanıtmaktı. İKSEV geride kalan 35 yıl içinde bu amacına ulaştı. Kentimizin ve ülkemizin tanıtımını başarıyla yapan Uluslararası İzmir Festivali niteliğindeki bir organizasyon ülke ve kent tanıtımının yanı sıra, kent halkının sanat beğenisinin gelişmesini de sağlar. Sonuçta nitelikli izleyiciler de yetişir. Bu durum festivallerden yeni festivaller doğmasına neden olur. Caz festivali de böyle bir ortamda İzmir Avrupa Caz Günleri olarak 9 Mayıs 1994’de başladı. 1996’da kapsamı genişletilerek İzmir Avrupa Caz Festivali adını aldı.
İzmir Avrupa Caz Festivali programını hazırlarken çağrılacak grupları hangi kriterlere göre seçiyorsunuz?
İzmir Avrupa Caz Festivali kendi içinde benzersiz bir organizasyondur. Avrupa cazını konu alır. Partnerlerimiz kendi ülkelerinde başarılı olan, öncü caz sanatçılarını festivalimize davet eder. İtalyan caz tarihçisi gazeteci - yazar Francesco Martinelli festivalimizin danışmanı. Onun da görüşleri ışığında programımız belirlenir.
YURTDIŞINDA BURS İMKANI
Caz Festivali ilk düzenlendiği yıldan bu yana 27 yıl geçti ve bu zaman içinde farklı etkinlikler hayata geçti. Konserler dışında, festivale katılan sanatçıların caz öğrencilerine ücretsiz olarak verdikleri üç günlük caz atölyeleri ilk defa nasıl gerçekleştirildi? Neden böyle bir atölye yapma çalışması yapma gereği duydunuz? Bu atölyelerin katılımcılar üzerinde nasıl bir etkisi oluyor?
Ülkemizde o yıllarda caz eğitimi ile ilgili pek fazla olanağı yoktu. Caz festivalinin 12. yılında, caz festivalinin danışmanlığını üstlenen ve halen sürdüren Francesco Martinelli’nin öncülüğü ve İzmir İtalya Konsolosluğu’nun unutulmaz katkılarıyla caz eğitimi alanında bir çığır açtık diyebilirim. Sienna Jazz Vakfı’nın da işbirliği ile o yıl başlanan Açık Caz Orkestrası Atölyesi’nde onlarca genç cazcı ustalarla çalışma, en başarılıları Siena’da burs kazanma olanağı buldu. Bugün sayıları otuzu bulan bu genç cazcıların büyük çoğunluğu bu bursu önemli bir atlama taşı olarak kullandı, Avrupa ve Amerika’da pek çok prestijli okuldan yeni burslar kazanma, usta sanatçılarla aynı sahneyi paylaşma şansı yakaladı. Festivale katılan sanatçıların yaptığı bu atölyelere zaman zaman grafik ve fotoğraf atölyeleri de eklendi.
KONSERDEN İBARET DEĞİL
Caz Festivali kapsamında caz söyleşileri gerçekleşiyor. Bu söyleşilerin amacı nedir?
İzmir Avrupa Caz Festivali’ni diğerlerinden farklı kılan unsur sadece konserlerden ibaret olmamasıdır. Festivalimize henüz ikincisinden itibaren, caz söyleşileri ve seminerler eşlik etti. Amaçlarımızdan biri Avrupa cazını tanıtmaksa bir diğeri de nitelikli caz dinleyicisinin yetişmesine katkı sağlamaktı. Caz seminerleri ve söyleşileri nitelikli caz dinleyicisinin yetişmesinde çok etkili oldu diyebilirim. Seminer ve söyleşilerimiz her zaman ilgi gören etkinliklerimiz olmuştur.
YENİ TASARIM FİKİRLERİ
Caz Festivali Afiş yarışması gelenekselleşti ve Türkiye çapında çok büyük ilgi görüyor. Caz Afiş yarışması açma düşüncesi ilk defa nasıl ortaya çıktı? Fikir kimden çıktı anımsıyor musunuz?
Caz müziği doğası gereği yeniliklere açık bir tür. Festival’in onuncu yılında gençleri bu işin içine katmayı, afişlerimize genç bir bakış acısı getirmeyi düşündük. Ve afişimizi yarışma ile belirlemeyi seçtik. Yarışma tarihinde 35 yaşını aşmamış grafiker ve tasarımcıların katılabildiği yarışmanın bu yıl on sekizincisi yapıldı. Bu fikir pek çok etkinliğimizde olduğu gibi arkadaşlarla yaptığımız beyin fırtınası diyebileceğimiz toplantılarımızdan birinde oluştu.
Açılan Caz Afişleri Sergisi, Caz Festivali kapsamında gezilebiliyor. Caz Afişleri genç tasarımcılara neler kazandırıyor? Gençlerin geleceğini ve mesleki kariyerini nasıl etkiliyor?
Gençlerin yeni tasarım fikirleri geliştirmelerini sağlıyor. Farklı teknikler kullanabiliyorlar. Uluslararası bir festivalin afişini hazırlama şansı buluyorlar. Çalışmaları, Festival’e katılan sanatçılar aracılığı ile yurt dışına taşınıyor. Önlerinde yeni yollar açılıyor.
FARKLI İLGİ ALANLARI
Festival kapsamında geçen yıl çok güzel bir dans atölyesi hazırlamıştınız. Özellikle caz ritimlerini hayata geçiren ve caz tınıları eşliğinde dans severlerin dans ettiği bu “caz dans atölyeleri” hayata geçirmek nereden aklınıza geldi?
Son yıllarda Festivali daha geniş kitlelere ulaştırma çabası “yan etkinlikleri” doğurdu. Çok çeşitli atölye çalışmaları, söyleşiler, sergi, film gösterileri ve seminerlerle İzmir Avrupa Caz Festivali, benzerleri arasında zaten farklı bir yere sahipti. Yan etkinlikleri planlarken festival coşkusunun müziğin yanı sıra farklı ilgi alanları olan insanlara da ulaşmasını diledik. Dans, tasarım, edebiyat, şiir gibi. Lind- Hop dans atölyesi, Publik Market, edebiyat ve Caz Atölyesi ve write stuff işte bu düşünceden doğdu.
DOLU DOLU FESTİVAL
27. İzmir Avrupa Caz Festivali’nin programında kimler yer alıyor?
27. İzmir Avrupa Caz Festivali 3 – 19 Mart tarihleri arasında her yıl olduğu gibi Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde gerçekleşiyor. Festivalde konserlerin yanı sıra farklı etkinlikler de caz severlerin beğenisine sunuluyor. Festivalde, jamsession, afiş sergisi, seminer, söyleşi, film gösterimi ve çeşitli atölyelerin yer aldığı yan etkinlikler de yer alıyor. Festival, 3 Mart’ta Deniz Kuvvetleri Komutanlığı “Deniz Yıldızları” Caz Orkestrası ve Hüsnü Şenlendirici konseriyle başlıyor. Bu konseri 6 Mart’ta İtalyan Grup Grand Tour Trio takip ediyor. 10 – 11 Mart’ta Fransız Topluluk Fleur Bleue Quartet, 12 Mart’ta Avusturyalı Topluluk Sketchbook Quartet, 14 Mart’ta Alman Eva Klesse Quartett, 16 Mart’ta Polonyalı caz piyanisti ve bestesi Artur Dutkiewicz, 18 Mart’ta ise İsviçre’den Crosswinds Project izlenebilir. Festival 19 Mart’ta Romanya’nın önemli vokallerinden Luiza Zan konseriyle son buluyor.
İzmir Avrupa Caz Festivali sadece konserlerden oluşmuyor. Aynı zamanda festivalde yan etkinlikler dediğimiz bir bölüm var. Bu yıl yan etkinlikler kapsamında neler yer alıyor?
Yan etkinliklerimiz arasında 18. Caz Afişi Yarışması Sergisi festival boyunca gezilebilecek. Write – Stuff Atölyesi genç öğrencilere yönelik bir çalışma ve caz yazarları yetiştirmeyi hedefliyor. Söyleşi bölümünde, Ümit Tunçağ’ın “Bas’ın Cazdaki Önemi” konulu Müzikli Söyleşisi yer alıyor. Lindy Hop Dans Atölyesi, caz tınıları eşliğinde dans etmeyi öğretiyor. Alman Fotoğrafçı Bruno Maul’ün İleri Fotoğraf Teknikleri Atölyesi özellikle caz fotoğrafları çekmeyi sevenler için öğretici olacak. Nihat Özdal’ın Edebiyat ve Caz Atölyesi, edebiyatta cazın yerini konu ediyor. Sinema bölümünde ise Francis Ford Coppola’nın”The Cotton Clup” isimli filmi Fransız Kültür Merkezinde gösterilecek. Publik Market Caz Edisyonu, tasarımı ve cazı bir araya getiren açık hava etkinliği olarak festivalde yer alıyor. Ayrıca tenor saksafoncu Dexter Gordon konulu seminer İKSEV’de izlenebilecek. Genç cazcıların ustalarla birlikte çalarak onların deneyimlerinden faydalandıkları, yeni teknikler öğrendikleri atölye çalışmaları var. Grand Tour Trio atölyesine katılanlarla, atölye sonunda bir Jam Session gerçekleşecek. Ayrıca genç cazcılar, Eva Klesse Quartett ve Arthur Dutkiewicz atölyelerine katılarak usta cazcılarla çalışma fırsatı bulacaklar. Genç cazcılar için bu atölyeler, müzik kariyerleri için benzersiz bir fırsat sunuyor.
