İZ GAZETE- TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, Şube İkinci Başkanı Banu Erdal’ın moderatörlüğünde “İzmir'de Pandemi Döneminde Kooperatifçilik” adlı program gerçekleştirdi. Zoom üzerinden gerçekleştirilen programa, Bademler Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Sever, Köy-Koop İzmir Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Neptün Soyer, ZMO Yönetm Kurulu Üyesi Dr. Fatih Kılıç konuşmacı olarak katıldı.

“Çiftçi iğneyi kendine batıra batıra boyalı bohçaya döndü” diyen Neptün Soyer, “İzmir’de 200 küsur tarımsal kalkınma kooperatifi olduğunu biliyorum. 100 tane tarımsal kalkınma kooperatifi İzmir Köy Kop Birliğinin çatısında ve inanın bu 100 kooperatif iğneyle kuyu kazarcasına bölgelerinde doğru bir kooperatifçilik göstermeye çalışıyor. Ben Büyükşehir yasasının çok doğru olduğunu düşünen bir insan olmadığım için, ilçe bazlı kooperatiflerin de çok doğru olacağını düşünmüyorum. Mantık olarak oradan gidersem. Mustafa Kemal Atatürk’ün söylediği gibi ‘Her köyü bir kooperatif olarak görüyorum’ Daha küçük yapıda Avrupa’da olduğu gibi daha küçük yerel. Aslında biz pandemide tam da bunu yaladık. Bir gecede sokağa çıkma yasağı ile karşılaştık ve sınırlar kapatıldı. Biz yerelde kendi kendimizin ekmeğine suyuna baktığımızda ‘Ne var?’ diye yetmeye çalıştık” dedi.

İzmir’in en küçük kılcal damarlarındaki köylerin kooperatifleşmesi, bir araya gelmesi ve dayanışması gerektiğini kaydeden Neptün Soyer, “Ondan sonra yataydaki en doğru kılcal damarlarda kooperatif örgütümüzü sağladığımız zaman sonra da doğru bir dikey örgütlenmeyi Ankara ile beraber hareket etmeyi bekleyeceğiz. Çok fazla yeni yapılanmalar, yeni söylemlerin de bence bir faydası yok. Avurpa’da, Amerika’da, Avusturalya’da da 1844’lerden gelen tanımı tabi ki günü yakalayarak uyguluyor” ifadelerini kullandı.

‘TOPRAĞIN KIYMETİNİ BİLİYORLAR’

Kooperatifçiliğin birkaç ana nüansı olduğunu belirten Soyer, “Gönüllülük esasıyla dayanışma içerisinde olacaksınız. İzmir, o yüzden şanslı. İzmir çok iyi dayanışma içerisinde olan ve gönlü zengin insanların olduğu bir yer, o yüzden Mustafa Kemal Atatürk de İktisat Kongresinde burada gelip de kooperatifçiliği konuşuyor. O yüzden buradan Mahmut Türkmenoğlulları çıkıyor. İnanın şu an bizim genç çiftçilerimiz var, Türkiye’nin hiçbir yerinde olmadığı kadar tarıma sahip çıkmayan isteyen ve hala köyünde yaşamaya devam etmek isteyen. O toprağın ne kadar kıymetli olduğunu bilen kooperatif ortaklarımız var” şeklinde konuştu. Neptün Soyer, bu durumda pandeminin de etkili olduğunu, hep söylenen hijyen, sağlık, beslenme öneminin de dönüp dolaşıp tarıma bağlandığını hatırlattı.

Soyer, “İyi gıdaya, temiz gıdaya ulaşabilmeniz için doğru tarımda planlama yapmanız gerekiyor. İyi tarım yapabilmeniz için sağlıklı tarım tekniklerini uygulamanız gerekiyor. İyi tarım demek, toprağınız suyunuz temiz olacak demek. Dolayısıyla İzmir bu yönden yine diğer şehirlere nazaran çok şanslı bir şehir. Pandemide biz sağlıklı gıdaya, kırsalımız çok güçlü olduğu için rahatlıkla ulaşabildik” ifadelerini kullandı ve köylüye çok rahat ulaşarak gıda temininde bulunulabildiğini dile getirdi. Soyer, dayanışmayı pandemiden değil, çok öncede imece usulü ile öğrenildiğini belirtti.

‘PANDEMİ ETKİLİ OLDU’

Sokağa çıkma yasağında herkesin şok yaşadığını kooperatif başkanlarının ise kendisini, “Sokağa çıkma yasağı ne demek, biz çıkmak zorundayız çünkü o ineği sağmak zorundayız” diyerek aradığını söyleyen Neptün Soyer, “Köylü hala o kadar hevesli ve istekli üretmeye sabahın erken saatinde ineği sağmak ve onu da tüketicisi ile buluşturmak zorunda olduğunun farkında. Hiç kimse markete koşmadı köylerde. Pandemi bize üretim desenimizi değiştirmek ya da geliştirmemiz lazım olduğunu öğretti. Ben bu pandeminin kooperatifçilğe biraz daha yol verdiğini düşünüyorum. Çünkü iyi temiz su ve gıdayı biraz daha fazla düşünmeye ve bunlarla ilgili hem yerel yönetimlerin hem de müdürlüklerin neler yapılabileceğine dair bir rapor hazırladık” diye konuştu.

DİJİTALLEŞME ÖNEMLİ

Dijitalleşmeye 7 sene önce başladıklarını dile getiren Soyer, “Küçük küçük de olsa zamanında Seferihisar’da ne varsa onları pazarladık ve biz bunu Türkiye’de ilk yapan kooperatiftik. O dönemde biz bankaya poss cihazı almaya gittiğimizde kooperatifçilik olarak bir seçenek yoktu. Kargo şirketlere bize adres açamıyordu, şu an ise kimse bize bunu sormuyor. 7 sene önceydi, biz o zaman küçük ölçekli belediyelerin de destek verdiği en iyi proje seçildik ‘Seferi Pazar.com’ ile. Bu bir milattı. Seferihisar’da küçük bir adımdı ama ben şimdi oradaki tecrübemle, başka sayfaları olan kooperatiflerimizi online taşıdık. Yüz yüze eğitimleri de başlatmak istiyoruz. Köy Koop dijitalleşmede güzel bir adım attı. Genişletilecek bir alan dijitalleşme, kapıyı açtığınız zaman Alice Harikalar Diyarı gibi bir şey” dedi. Çamavlu peynirinin talep görmesinin kendisi için çok önemli olduğunu ve bu kapsamda duygulandığını belirten Neptün Soyer, “Bunu burada bırakmayıp ileriye götürmemiz lazım, daha çok Tire’yi, Bergama’yı anlatmamız lazım” ifadelerini kullandı. Soyer, aynı amaçla kurulmuş kooperatiflerin birleşmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.

Editör: Haber Merkezi