Gizem TABAN/İZ GAZETE- İzmir’de 30 Ekim 2020’de meydana gelen depremde hasar alan ve ardından boşaltılan İzmir Büyükşehir Belediyesi Ana Hizmet Binası’nın yıkılması gündeme geldi. Büyükşehir Belediye Meclisi’nin temmuz ayı olağan birinci oturumunda binanın güçlendirmeye uygun olmadığı açıklandı, ardından ise Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, binanın yıkılacağını duyurdu. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne bağlı (TMMOB) Mimarlar Odası İzmir Şubesi, konuya ilişkin bir basın açıklaması yaptı. İzmir Mimarlık Merkezi’nde gerçekleşen toplantıda binanın yıkım kararına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Mimarlar Odası İzmir Şube Başkanı İlker Kahraman, söz konusu binanın kültür mirası niteliği taşıdığını belirterek yıkım kararını hatalı bulduklarını söyledi. Kahraman, yıkım kararını hatalı görmelerinin gerekçelerini sıraladı.
‘HATALI BİR KARAR’
İzmir Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası’nın mimari projelerinin 1966 yılında açılan ‘Mimari Proje Yarışması’ sonucu elde edildiği söyleyen Mimarlar Odası Başkanı Kahraman, “Bina her ne kadar 75 yönetmeliğinden önce yapılmış olsa da 75 yönetmeliğinin tüm şartlarını yerine getirmektedir. Yapıda daha sonra zorunlu hale gelen nervürlü demir kullanılmış, etriye sıklaştırması yapılmıştır. Kültür mirası olarak gördüğümüz bu binanın yıkım kararını hatalı bir karar olarak görüyoruz” dedi.
‘TESCİL BAŞVURUSU YAPTIK’
Bina kent belleğinde önemli bir yere sahip olduğunu vurgulayan Kahraman, “Korunması gereken kültür varlığı olarak koruma kuruluna tescil başvuru talebimiz iletilmiştir. Koruma kuruluna başvuru olduğu için yıkımın kararı kurul görüşü gelene kadar uygulanmamalıdır. Koruma kurulunun da bizleri destekleyecek bir karar vereceğini düşünmekteyiz. Binanın güncel ihtiyaçlara daha etkin şekilde yanıt veren bir kamusal binaya dönüşmesinin sağlanması durumunda, İzmir Atatürk Meydanı’nda Antik, Osmanlı, Modern ve Çağdaş dönemlere ait tüm tarihi katmanların bir arada korunması mümkün olabilecektir. Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nın ve Konak semtinin sahip olduğu çok katmanlı kültürel iz ve bellekten modern mimarlık mirasının silinmesi İzmir’in ‘modern’kimliğini zedeleyecek, bölgedeki diğer önemli modern mimarlık miras örneklerinin yok edilmesine emsal oluşturacaktır” açıklamalarında bulundu.
PROJE YARIŞMASINI İŞARET ETTİ
Mimarlar Odası İzmir Şubesi’nin bahse konu binanın farklı işlevlerle yeniden kullanımına yönelik bir tasarım yarışması gerçekleştirdiğini hatırlatan Kahraman, “Şubemizin, jürilerin, yarışmacıların büyük özverisi ve emeği ne yazık ki yeterince değerlendirilmemiştir. Bizim önerimiz binanın farklı işlevlerde de olsa kamusal olarak kullanılması. Çok ciddi özveri ve emekle yarışmacı arkadaşlar projeler getirdiler. Onlar, değerlendirebilir” dedi.
‘RAPOR HENÜZ YAYINLANMADI’
Binayla ilgili raporun henüz yayınlanmadığına dikkat çeken Kahraman, “Protokolde öngörülen takvime uygun bir şekilde tamamlanıp yayınlanacağı bilgisi tarafımıza aktarılmıştır. Binanın güçlendirilmesi ve yıkılması konusunda yorum yapabilmek için önce raporu görmek gerekir. Oysa ortada bir rapor yoktur. Sözlü açıklamalar ile imzalı, onaylı bilimsel rapor farklılık gösterebilir ve elbette bilim ışığında ilerleyen kişiler için rapor önemli olacaktır. Rapor olmadan yorum yapılamayacağını bir kez daha belirtmek isteriz” diye konuştu.
‘BOŞLUĞA DÖNÜŞECEK’
Kahraman ayrıca, “İzmir Saat Kulesi’nin içinde yer aldığı kentsel ve kamusal boşluğu tanımlayan İzmir Büyükşehir Belediye Binası’nın ortadan kalkacak olması, İzmir Atatürk Meydanı’nın yeniden kontrolsüz ve uçsuz bucaksız bir boşluğa dönüşmesine neden olacaktır. Binanın yıkılması meydanın büyümesine yüzde 10 oranında bile katkı yapmayacaktır. İzmir Atatürk Meydanı'nda diğer meydanlarla yarışacak bir büyüklüğe ihtiyaç duyulmamaktadır” ifadelerini kullandı.
‘TEMSİL YETERSİZ KALACAK’
Binanın, Atatürk Meydanı’nın 19. yüzyıl ortasından itibaren kentin yönetim merkezi olarak oluşmasında, bilinmesinde ve sürdürülmesinde aktif rol alan önemli bir yönetim binası olduğuna dikkat çeken Kahraman, “Bina yıkılır ise kentin en önemli meydanında sadece merkezi hükümete ait binalar kalacak, yapılması planlandığı söylenilen sembolik bir başkanlık ve meclis binası da yönetim merkezinin yerel yönetim ayağını temsil etmekte yetersiz kalacaktır. Ayrıca sembolik olacağı düşünülen bu binanın hangi tasarım parametreleri ile yapılacağı belirsizdir” diye konuştu.
‘YAPIM İZNİ NASIL ALINACAK?’
‘Bildiğimiz kadarı ile binanın arsası Milli Emlak’a aittir’ diyerek açıklamalarını sürdüren Kahraman, “Yıkım gerçekleşse dahi bu arsaya bina yapmak için görüş alınması gerekecektir. İl Özel İdaresi Hizmet binası olmak üzere restore edilen, yarısı Konak Tapu Müdürlüğü tarafından Büyükşehir adına tescil edilen binayla ilgili Büyükşehir Belediyesi'nin İzmir Valiliği’ne binanın yarısını kullanmak için yazı yazdığı tarafımızca bilinmektedir. Kullanım hakkı mahkeme kararı ile ilan edilen bir bina bile zorunlu durum olmasına rağmen kullanıma açılmazken yıkımdan sonra belediyeye ait olmayan bir arsada yapım izni nasıl alınacaktır?” dedi.
‘BELEDİYE YIKMAZ, YAPAR’
‘Binanın zemininin kötü olduğuna dair söylemlerine değinen Kahraman, “Aynı zeminde, hizmet binasının hemen arkasında Cumhurbaşkanlığı kullanımında bir bina, yan tarafta belediyeye ait İZSU binası, az ileride vergi dairesi, Valilik binası, Atatürk Kültür merkezi ve Sabancı Kütür merkezi vardır. Zeminin kötü olması sebebi ile tehlikede olan diğer bina sahiplerine İzmir Büyükşehir Belediyesi uyarı yazısı yazacak mıdır? Bu binalar da aynı sorunla karşı karşıya gelmemekte midir? Belediye, örnek olmalı ve hemşerilerine umut vermelidir. Oysa belediye “ben dört az hasarlı bir orta hasarlı bölümü olan binamı yıkıyorum” demektedir. Orta hasarlı bina sahipleri bir sene içinde binalarını güçlendirmeye çalışırken verilen mesaj biz yıkıyoruz olmaktadır. Oysa belediye yıkmaz, yapar” açıklamalarında bulundu.
‘ÖNERİ SUNABİLİRİZ’
‘Büyükşehir Belediyesi’nin hizmet binası olarak hangi yapının kullanılması gerektiğine dair alternatif öneriniz var mı?’ sorusunu yanıtlayan Kahraman, “Görüş sorulursa öneride bulunuruz. Biz sürece nasıl katkı verebiliriz diye bakıyoruz. Biz bu binanın yıkılmayıp kullanılması için bir çalışma yaptık. Karar verici belediyedir ama bizlerle bir toplantı yapılırsa bu konuda bir çalışma yapabiliriz” dedi.
