Gizem TABAN/İZ GAZETE- İZMİR Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) Örnekköy Kentsel Dönüşüm Projesi’nin dördüncü etabı için iş birliği yaptığı S.S. İş İnsanları Örnekköy Konut Yapı Kooperatifi’nin Başkanı ve İzmir Ticaret Odası (İZTO) Meclis Üyesi Şenol Aslanoğlu, İz Gazete’ye özel açıklamalarda bulundu. Kooperatifin oluşum sürecini ve işleyişini anlatan Aslanoğlu, kentsel dönüşümün önemi ve dönüşümde kooperatif modeline dair de görüşlerini aktardı.
‘DÖNÜŞÜMÜN ÖNÜ AÇILIYOR’
İş dünyasının önemli isimlerinin kurduğu S.S. İş İnsanları Örnekköy Konut Yapı Kooperatifi’nin nasıl oluştuğunu ve nasıl işlediğini anlatan Aslanoğlu, “Aslında kentsel dönüşüm süreçlerinde en önemli şey mal sahiplerinin haklarını korumak. O yüzden Büyükşehir Belediyesi mal sahiplerinin haklarını koruyabilmek için mal sahiplerine daha fazla hak veriyor. O bölgelerde bir müteahhit ise yüzde 35 ile kat karşılığı inşaat alıyor ama Büyükşehir Belediyesi, vatandaşlar daha fazla faydalansın diye yüzde 48’i bulan oranlarla anlaşmalar imzalamış. Ama müteahhitler yüzde 48 oranda kar marjını yeterli bulmuyorlar. Kentsel dönüşüm böyle tıkandığında ortak aklın bir sonucu olarak bu fikir ortaya çıktı. Bu fikir, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İZBETON ile paylaşılınca da bu model üzerinde çalışılmaya başlanmış. Kooperatif aynı inşaatı nasıl yapıyor? Kooperatif işi bir yükleniciye veriyor. Dolayısıyla bir yüklenicinin bir müteahhit karı gibi kârlılığı yok. Olmaz da zaten. Bu arada müteahhit arkadaşlarımız da haklıdır, ben bir İZTO meclis üyesi olarak müteahhit arkadaşlarımızı haksız bulmuyorum. Peki, kooperatif ne yapıyor? Biz burada 200 kişi birlikte ev yapıyoruz. Paramız olduğu kadar paramızı veriyoruz, gidip demir, beton alıyoruz, işçi çalıştırıyoruz. Bitiyor, tekrar para koyuyoruz, tekrar paramızla malzeme alıyoruz, evler bitiyor. O yüzden kooperatifçiliğin hızla kentsel dönüşümün önünü açtığını görüyoruz” diye konuştu.
‘KOOPERATİF KÂR EDEMEZ’
Kooperatifçiliğin ticari bir faaliyet olmadığının altını çizen Aslanoğlu, “Kooperatif sonunda kar oluşan bir yer değil. Zaten kooperatif kar edemez. Dayanışarak ortaklaşa ev yapıyoruz tek hikâye bu… İzmir iş dünyasından bildiğimiz isimler başka yerlerde de bunu yapsınlar istiyoruz. Ben, Şenol Aslanoğlu olarak bu misyonu kendime edinmişim. İş dünyasıyla Büyükşehir’i, Büyükşehir Bürokrasisini yan yana getirmek, onları ikna etmek, onların da yeni yeni projeler yapmasını sağlamak için çalışıyoruz. Kentsel dönüşümün diğer kalanlarına da başka arkadaşlarımız taşın altına elini koysunlar, onlar da bunu yürütsünler istiyoruz” dedi.
‘YIKIP YENİSİNİ YAPMAK DEĞİL’
Kentsel dönüşümün önemine dair görüşlerini açıklayan Aslanoğlu, “Kentin ihtiyaçları değişir. Örneğin; 1980’de daha çok fabrika düzenine geçtiğimizde, fabrikada çalışmak için bir sürü insan göçle gelmiş. O dönem maalesef şehir onları doğru yerleştirememiş ve çarpık kentleşme oluşmuş. Şimdi aynı bölgenin daha doğru ve düzgün yapılması gerekirken sadece binanın yıkılıp yeniden yapılması değil, bu alanın yeşil alanıyla, sosyal donatı alanlarıyla kentin ihtiyaçlarına göre yeniden yorumlanması gerekiyor. Zaten Büyükşehir Belediyesi, bölgeyle ilgili projeleri çizmiş, inşaatların ruhsatları çıkmış. Bölgenin nasıl olacağını belirlemiş. Doğru da belirlemişler. Kentin o bölgesinin dokusuna uygun mimari var, çözümler güzel, alanları da çok güzel yaratmışlar. Ve söz verdikleri tarihe de yetiştirecekler” ifadelerini kullandı.
‘ÇALIŞMALARI HIZLANDIRACAK’
Aslanoğlu, kentsel dönüşümde kooperatif modelinin İzmir’e nasıl bir yön vereceğini dair ise şunları söyledi: “Görebildiğim kadarıyla diğer yerler de benzer kooperatifler kuruluyor. Biz bildiklerimizi onlara aktarıyoruz. Bu modelle birkaç yıl içerisinde, İzmir’de durağan kentsel dönüşüm çalışmalarının hayata geçeceğine inanıyorum. Kentin iş insanlarıyla kentin yatırım yapmak isteyen insanları bir araya gelip kentsel dönüşümleri tamamlayıp vatandaşların evini en kısa süre içerisinde evlerini teslim edecek. Mesela Örnekköy için söyleyeyim; şu an başlayan safhalarla hızla o bölgenin ekonomik yapısı, doğası değişecek. Değiştikçe oradaki vatandaşların iş yapma biçimleri değişecek. Ve bu böylece birçok kişi kente daha entegre hale gelecek.”
‘BİZDE SATIŞ YOK’
Yapıların tamamlanma süreleri ile ilgili bilgiler veren Aslanoğlu, “Şu an kazma aşaması son haline geliyor. Ardından yalıtımı, temeli başlayacak. Teslimat süresi 28 ay… Ama biz daha hızlı tamamlanması için elimizden geleni yapacağız. Toplamda 380 konut ve 27 işyeri var. Bir aksilik olmazsa öngörümüz 2023’ün nisan ayında teslimi yapmak. Biz kooperatifiz, bizde satış yok, ekstra daire kalmayacak. Biz 200 üye 407 bağımsız bölümü inşa edeceğiz, bunun için gereken bütçeyi oluşturacağız ve bitireceğiz” dedi.
‘SEKTÖR CİDDİ ETKİLENDİ’
Hammadde krizi ve inşaat malzemelerindeki fiyat artışlarının inşaat sektörünü nasıl etkilediğine yönelik değerlendirmelerde bulunan Aslanoğlu, “İnşaat sektöründe son bir iki yıl içerisinde yüzde 200-250 civarında bir artış var. 2020 Ocak ayındaki demir fiyatı ile bugünkü demir fiyatı arasında çok büyük fark var, aynı şekilde aralık ayındaki çimento fiyatı ile bugünkünü karşılaştırdığımızda 2 kart bir artış var. Elektrik zamlar, dövizdeki dalgalanma... Dolayısıyla bunlar tabii ki inşaat sektörünü çok ciddi etkiliyor. Bu zorlu süreç nedeniyle inşaat sektöründe pek çok proje durduruldu, sekteye uğradı. Ama kooperatif müteahhitten farklı… Biz 200 ortaklı bir yapıyız. Bir müteahhit batabilir ama biz 200 kişiyiz. O yüzden bizim durumumuz onlardan biraz farklı” diye konuştu.
‘SORUMLULUĞUNU YERİNE GETİRİYOR’
İş dünyasının İzmir’de pek çok konuda üzerine düşen sorumluluğu yerine getirdiğini vurgulayan Aslanoğlu, “Büyükşehir Belediyesi ile bu kooperatif konusunu görüşürken 200 ortaklı bir yapı ile bu problemin çözülebileceğini ve kentsel dönüşümün tamamlanabileceğini düşündük. Kooperatifi, bu işi bilen insanlardan oluşturalım istedik, iş dünyasından insanlar öncülük yapsın dedik. İzmir’in çok sayıda, önemli iş insanı da bu konuda elini taşın altına koydu. Hem Büyükşehir’in yaptığı bu hamleyi desteklemek hem de kentte bu güven olgusunu daha da arttırabilmek için kentsel dönüşümün önünü açmak istediler. Bence iş dünyası bu konuda üzerine düşen sorumluluğu yerine getiriyor. Taşın altına elini koyuyor. Ben, İzmir'in iş dünyasını bu anlamda çok da başarılı görüyorum. Üzerine düşen bir rol verilirse ne gerekiyorsa yapıyor. Kentte pek çok afet yaşandı, zor süreçler yaşandı, iş dünyası yine elini taşın altına koydu. Büyükşehir ile iş dünyası, birlikte pek çok sosyal proje yürüttü. İzmirli de bu yardımlaşmaları çok naif yapıyor. Bir elin verdiğini gerçekten diğeri görmüyor. Büyükşehir Belediye Başkanımız da bunları çok güzel koordine ediyor” açıklamalarında bulundu.
‘ÖMRÜNÜ TAMAMLAYAN BİNALAR VAR’
Kentsel dönüşüm kredisinin 200 bin TL’den 400 bin TL’ye çıkarılması ancak faiz ve ödeme sürelerinde değişiklik yapılmasına dair değerlendirmelerde bulunan Aslanoğlu, kentte ömrünü tamamlamış pek çok bina olduğuna dikkat çekerek şöyle konuştu: “Bunlar, ülke gerçekliğinden uzak rakamlar… Metrekare inşaat maliyeti 4-5 bini çok geçmiş durumda. Ama her yapılan iyileştirme de bir iyileştirmedir. Keşke kentte ömrünü tamamlamış binaları revize etmeye başlasak. Şu an daha onlardan çok bahsetmiyoruz. Çünkü İzmir'de 50 yıllık çok sayıda bina var. Betonarme binaların bir ömür var ve ömrün sonlarındayız. O yüzden hızla bu kenti nasıl yenileriz diye düşünüyor olmamız lazım. Ama kentte yıktığımız binanın yerine yeni bina yapmak değil, bunu tasvip etmiyorum. Bunun bir kentsel dönüşüm olduğu fikrinde değilim. Bunu yapınca yol mı büyüyor, yeşil alan mı büyüyor, otopark mı oluyor? Bizim bunun dışında bir şeye ihtiyacımız var.”
‘BERABER KATKI KOYUYORUZ’
‘Ben, kooperatifçiliğin gelişmesi için, başkaları da bu kooperatifçiliği yapsın diye iş dünyası ve Büyükşehir arasında köprü ya da kolaylaştırıcı görevi görüyorum’ diyerek açıklamalarını sürdüren Aslanoğlu, “Bizim işimiz kenti bu anlamda örgütlemek. İş dünyasının kendisinin bir bütün haliyle örgütlemekle çok uzun süredir uğraşıyoruz aynı zamanda iş dünyasının örgütlerinin kente olan sorumluluklarını yerine getirmesi için de hep beraber katkı koyuyoruz o ufku açmaya çalışıyoruz. Birbiriyle olan bağları kurmaya çalışıyoruz. Tunç Bey de sağ olsun bu konuda çok başarılı. Tunç Beyin her ay düzenli olarak tüm iş örgütleriyle düzenli toplantıları vardır. Bu toplantılarda sürekli kentin sorunları masaya yatırılır” ifadelerini kullandı.
