İZ GAZETE- İzmir Aliağa ilçesinde bulunan gemi söküm tesislerine, asbestli olduğu bilinen Nae Sao Paulo gemisi geliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın, Brezilya donanmasına ait savaş gemisinin Aliağa'da sökümü için Sök Denizcilik adlı firmaya 30 Mayıs 2022'de izin verdiği ortaya çıktı. Şirket tarafından 12 Mart 2021 tarihinde satın alınan gemi için o dönemde birçok eylem yapılmıştı. Fakat geminin bünyesinde 600 tondan fazla asbest olduğu iddia edilmesine rağmen bakanlık söküm için izin verdi.
Bakanlığın bu kararı ülke genelinde yankı uyandırırken, bir tepki de çevre örgütlerinden geldi.
Birçok çevre platformunun altına imzasını attığı açıklamada, "Ölüm gemisinin Aliağa’ya gelmesi; tehlikeli atıklardan ilk olarak doğrudan etkilenecek olan gemi söküm emekçilerinin, Aliağa, İzmir ve hurda metal fabrikalarının olduğu havzalarda yaşayan tüm yurttaşların, tüm canlıların sağlıklı çevrede insanca yaşam haklarının ihlali anlamına gelmektedir" denildi.
"ZEHİRLENMEK İSTEMİYORUZ, HAYATI SEVİYORUZ"
Yapılan açıklamada, "Zehirlenmek istemiyoruz. Evet, zehirlenmek istemiyoruz. Çünkü hayatı seviyoruz, çünkü gelecek kuşaklara yaşanabilir bir kent bırakmayı hedefliyoruz. Evet Aliağa’mıza, hatta İzmir', Ege Denizi'ne ve çevredeki tüm tarım havzalarına kıyılıyor. Çocuklarımıza kıyılıyor. Geleceğimiz karartılmak isteniyor. Ülkemiz, dünya gemilerinin çöplüğü değildir! Kamuoyuna yansıdı. Şu anda Brezilya donanmasının sattığı, orijinal ismi FOCH adlı Fransa'da tam altmış iki sene önce inşa edilmiş askeri geminin Aliağa’daki SÖK Denizcilik ve Tic. Ltd. Şti. adlı gemi söküm tersanesi tarafından satın alındığını öğrendik. Gemide; asbestin yanı sıra tonlarca özellikle kurşun başta olmak üzere ağır metaller, ağır yağlar, zehirli gazlar, hidrokarbonlar, radyoaktif maddeler, vektörler, balast suyu, PCB, PPB, PC ve daha birçok insan sağlığı ve çevreyi olumsuz yönde etkileyecek madde olduğu biliniyor. Bizler bunu bu geminin ikizi olan ve 2007 yılında güvenli bir şekilde İngiltere Hartlepool Tersanesinde sökülen Clemenceau’ya ait Greenpeace’in bağımsız bir raportörden aldığı ve gemide yaklaşık 1000 tona yakın asbestli ve sair pek çok tehlikeli madde olduğunu belirten raporundan biliyoruz. Sao Paolo gemisi son dönemde kısmen bazı toksik maddelerden arındırılmış olduğunu farz etsek bile, kalan toksik maddelerin bakiyesi Aliağa'da her gün tüm canlıları hastalık ve ölüme götüren koşulları daha da ağırlaştıracaktır. Daha önceki sökümlere bakıldığında, bu tehlikeli maddelerin, gemi söküm tesislerine güvenli bir şekilde sökülüp bertaraf edileceğine, çıkan hurda metallerin ergitilme sürecinde yaşam ve tarım havzalarına zehir saçmayacağına dair inancımız yok. Ölüm gemisinin Aliağa’ya gelmesi; tehlikeli atıklardan ilk olarak doğrudan etkilenecek olan gemi söküm emekçilerinin, Aliağa, İzmir ve hurda metal fabrikalarının olduğu havzalarda yaşayan tüm yurttaşların, tüm canlıların sağlıklı çevrede insanca yaşam haklarının ihlali anlamına gelmektedir" denildi.
"Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 20 Mayıs 2021’de TBMM ‘de verilen bir soru önergesine vermiş olduğu cevap, bu şüphemizi destekler niteliktedir" denilen açıklamada, "Bakanlık, 'Aliağa’da son 5 yılda 714 geminin söküldüğü ve bunun sonucunda yaklaşık 250 tonu asbest olmak üzere 74 bin 325 ton tehlikeli atığın bertaraf edildiğini' açıklamıştı. Özellikle mevzuata uygun bertaraf edilmiş asbest rakamının bu kadar düşük olması, usulsüzce hafriyatlara karıştırılan ciddi bir kısım olduğunu düşündürtmektedir. Şüphelerimizi destekleyen başka bir araştırma da ASTA ve ALÇEP iş birliği ile Aliağa’da 50 farklı noktadan alınan toz numunelerinden, sadece gemi söküm bölgesinde alınan numunelerde asbest liflerine rastlanmasıdır. Bu gemi, içindeki asbest tonaj ne olursa olsun, diğer tüm tehlikeli maddeleri ile senelerce nükleer denemelerde kullanılmış, yüzen tehlikeli bir atıktır" ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada talepler şöyle sıralandı:
*Öncelikli talebimiz, her geminin, üretilen ülkede, kullanan ve kar eden şirket ve devletin bedellerini ödeyerek sökülmesidir.
*Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı başta olmak üzere vatandaşın yaşam, sağlık ve çevre hakkını korumak ile mesul Bakanlıklar, kamu faydası için tüm tehlikeli malzemelere dair tüm şüpheleri ortadan kaldıracak tüm delilleri talep etmeli ve kamuoyu ile paylaşmalıdırlar.
*Bu Geminin Tehlikeli Madde Envanteri, uluslar arası bağımsız gözlemcilerce incelenerek sonuçları kamuoyu ile paylaşılsın. Geminin yaşı ve nükleer özellikleri dikkate alındığında standart IHM denetimi dışında bağımsız uzmanlar tarafından denetimi sağlansın.
*Adı geçen ölüm gemisi, Türk karasularına yolculuğuna başlandığı durumda bile, geri gönderilsin.
*Her sene yüzden fazla, tonlarca tehlikeli malzeme içeren gemilerin söküldüğü gemi söküm tesisleri, kapalı kutu olmaktan çıkarılsın, sivil örgütlerin de katılımıyla denetlensin.,
Açıklamaya imza atan kurumlar ise şu şekilde sıralandı:
ALÇEP
ALİAĞA EMEK VE DEMOKRASİ PLATFORMU BİLEŞENLERİ
ANKARA KENT EKOLOJİ AĞI
AYVALIK TABİAT PLATFORMU
BERGAMA ÇEVRE PLATFORMU
BURHANİYE ÇEVRE PLATFORMU
ÇANDARLI HALK MECLİSİ
ÇEŞME ÇEVRE PLATFORMU
ÇİĞLİ-DER
ÇİĞLİ KENT KONSEYİ
ÇEVRE DOSTU PLATFORMU
DİKÇEP
EGEÇEP
EGE SU PLATFORMU
FOÇEP
FOÇA FORUM
FOÇA KENT KONSEYİ
GÜLDER
GÜZELBAHÇE EMEK VE DEMOKRASİ PLATFORMU
ILGIN ÇEVRE PLATFORMU
İZÇEP
İZMİR YEŞİL GELECEK DERNEĞİ
İZMİR DERSİM DERNEĞİ
KAZDAĞI DOĞAL VE KÜLTÜREL VARLIKLARI KORUMA DERNEĞİ
MÜLKİYELİLER BİRLİĞİ İZMİR ŞUBESİ
POLEN EKOLOJİ
SALDA GÖLÜ KORUMA DERNEĞİ
VAN ÇEVRE DERNEĞİ
