İZ GAZETE- Ekonomist Ayhan Bülent Toptaş, Özgür Coşkun’un 'Sektör' programında ekonomiyi değerlendirdi. Toptaş, pandemi kapsamında herkesin korku yaşadığını ve önünü göremediğini söyleyerek sözlerine başladı. Toptaş, “Dünyada kapatma süreçleri yaşandı. Ülkeler birbiri ile bağlantıları kesti. Sokağa çıkma yasakları ilan edildi. Bazı ülkeler başarılı ama başarıda esas olay aşının bulunması. Temmuz başında turizmin gelmesi ile rahatlama başladı. Vakalar artıyor. Bu konunun sağlık mı para mı şeklinde teşkil ettiğini görüyoruz” dedi.
‘DÖNGÜYE GİRİYORUZ’
Pandemi sürecinde bazı toplantıların kısıtlanmasını bazılarının serbest olmasını eleştiren Toptaş, “Genel olarak dünya ekonomisinde bir küçülme var. Doğal olarak insanlar eve kapandığında üretim düşüyor. 2020 yılında dünya ekonomisinde yüzde 5 ila 7,5 arasında küçülmesi bekleniyor. Bu çok olağan bir şey. Sokağa çıkmanın kısıtlanmasıyla beraber vakalar düşüyor bunu görüyoruz. Fakat bu kez de sektörde dalgalanmalar başlıyor. İnsanların gelirleri kesintiye uğruyor, eğitim duruyor. Ekonomi biraz işlerken yine gelecekle ilgili endişeler artıyor. Bir döngüye giriyoruz” ifadelerini kullandı.
6 ay önce doların 6,5 lira şu an ise 7,5 olduğunu hatırlatan Toptaş, doların önemli bir gösterge olduğunu hatırlattı. Toptaş, “Döviz kurunda bir yükselme olduğu zaman otomatik olarak bizim imalat sanayimiz bundan çok etkileniyor. Yılbaşında euro 6,66 iken şimdi 8,80. Bunların içerisinde çok ilgi çekici olan ise altın. Yılbaşında 292 liraydı şimdi 473 lira. Dünyada pandeminin getirdiği sorunlara karşı düşük faiz ile cevap verildi ve parasal genişleme ile karşılık verildi. Üretimde kısıtlama olsa bile Avrupa’da insanların ceplerine direkt para koydular. Artan para insanlara verdiğiniz paranın bir kısmı yine altına gitti. Enflasyon hala yerinde sayıyor. Enflasyona göre her şey güllük gülistanlık gözüküyor ama bu kadar sürmeyebilir. Çünkü hala parasal genişlememiz var. Kurla ilgili olumsuz beklentiler çok fazla” dedi.
‘İŞSİZLİK YERİNDE SAYIYOR’
İşsizliğin de ekonomi gibi yerinde saydığını kaydeden Toptaş, “Pandeminin ekonomi anlamındaki olumsuzluklarının 4-5 yıldan önce toparlanması imkansız. Ekonomi yönetimini de izliyorum. Biraz daha üretken bir ekonomiye dönmemiz lazım. Ekonomide reformlar olmalı. Bizde ise bir inşaat takıntısı var. Bir fabrika kurulsa o fabrikadan insanlar yıllarca ekmek yiyebiliyor. 2019’da biz yüzde 1, 2020’nin ilk çeyreğinde yüzde 4,5 büyüdük. Fakat ikinci yarıda yüzde 9,9 küçüldük. Bu küçülme işsizliği de getirecek. Bir bütçe açığı sorunumuz var. Geçen sene açık 68 milyarken şu an 110 milyar lira” şeklinde konuştu ve Türkiye’nin borçlarını anlattı. Kredi verilme işlemlerinin de sağlıklı bir uygulama olmadığını söyleyen ekonomist Toptaş, “2019’da biz çok cephane harcadık. Vergi aflarından imar barışına kadar. Sanki biz pandemiye 2019’da başlamız gibi bir hava oldu. Çok fazla genişleme oldu, çok hızlı faizler indi. Ondan sonra pandeminin getirdiği ekonomik sorunlara karşı elimizde cephane yoktu. Faiz oranları düşük kalsa daha iyi olabilir düşüncesindeyim” dedi. Toptaş, İzmir’in nispeten diğer şehirlere göre iyi olduğunu kaydetti.
