GÜLSEN CANDEMİR-Emekli öğretmen Gülefer Yaşar Uygur, 4 yıldır çocuklarla felsefe etkinlikleri yapıyor. Özellikle erken yaşlarda yapılan felsefe etkinliğinin yarattığı sonuçları değerlendiren Uygur, çalışmasının tüm detaylarını ve sonuçlarını İz Gazete ile paylaştı.
NEDEN ÇOCUKLARLA FELSEFE?
Çocuklarla Felsefe çalışmamın birinci nedeni benim, soran, sorgulayan, acabaları olan, kolay kabullenmeyen, muhalif biri olmam. İkinci neden ise eğitimci olmamdan kaynaklı, ülkemin soran, sorgulayan, eleştiren, analiz yapabilen, doğaya, insana saygı duyan evrensel değerlere sahip, hepsinden önce düşünmeyi bilen, üreten insanlara ihtiyacı olduğunu düşünmem. Ne yazık ki eğitim sistemimizle böyle bireyler yetiştirmeyi başarmamız mümkün değil. Tüm çocuklardan tek tip yanıtlar vermesi isteniyor, farklı yorum yapılmasın, hepsi aynı şeyi düşünsün isteniyor, çocukların düşünmelerine fırsat verilmiyor. Herhangi bir konu işlenirken aynı yanıtlar isteniyor. İşte bu yüzden çocuklar düşünsün, sorsun, sorgulasın, farklı fikirleri olsun, tartışabilsinler diye çocuklarla felsefe çalışmaları yapıyorum.
EMEKLİ OLMANIZA RAĞMEN NEDEN FELSEFE ÇALIŞMASI YAPIYORSUNUZ ?
Çocuklarımızın geleceği konusunda kaygılarım var. Öğretmenlik yaparken, çocuklarımıza yaşanabilir bir ülke bırakabilme, onlara iyi şeyler verebilme çabası içinde oldum hep. Emekli olunca daha özgürce çalışacağımı düşünerek ‘Çocuklar için Felsefe” çalışmalarına yöneldim. Özel kurumlardan öğretmen veya yönetici olarak çalışmam yönünde teklif almama rağmen özgürce düşünebilen çocuklar için özgür çalışmayı tercih ettim.
ÇOCUKLARA FELSEFE KURAMLARINI, FİLOZOFLARI MI ANLATIYORSUNUZ?
Çalışmalarımızda felsefe kuramlarını veya herhangi bir filozofu anlatmıyoruz. Felsefe yapıyoruz diyelim. Biz çocuklara düşünmeyi öğretmek için çalışmalar yapıyoruz. Bunun için bir uyaranla ( resim, fotoğraf, karikatür, hikaye, fıkra vb) soru üretmelerini istiyoruz. Belirledikleri bir soru üzerinde tartışmalarını sağlıyoruz. Çocuklar tartışıyor, biz yönlendirici olarak tartışmaya dâhil olmuyoruz. Görevimiz; çocukların düşüncelerini özgürce ifade etmelerine fırsat vermek, nedensellik oluşturmalarına yol açmak, neden sonuç ilişkisi kurarak düşüncelerini söylemelerini sağlıyoruz.
NE ZAMANDAN BERİ FELSEFE YAPIYORSUNUZ?
2014 yılında idarecilikten öğretmenliğe dönünce yeni bir şeyler yapmak istedim. Bir gün hocalarımdan biri arayarak “Biz Hollanda'da bulunan bir felsefe kuruluşundan “Çocuklar için Felsefe Eğitmeni Eğitimi” alacağız, konuyla ilgileniyorsun, katılmak ister misin?’ diye sordu. Çok heyecanlandım ve kabul ettim. Öğrencilerimle farklı bir şeyler yapma şansı yakalamıştım. 2015 yılından beri bu çalışmayı yapıyorum. Emekli olunca da özel kurumlarda, devlet okullarında, özel okullarda atölyeler şeklinde devam ediyorum. Sivil Toplum Kuruluşları ile de zaman zaman gönüllülük çerçevesinde çocuklarımızla felsefe çalışmaları yapıyorum.
ÇOCUKLARIN DÜŞÜNCE DÜNYALARINDA NE GİBİ DEĞİŞİMLER GÖZLEMLEDİNİZ?
Öğretmenleri ve aileler bana ‘Çok soru sormaya başladılar, ikna etmek zor, her şeyin nedenini öğrenmek istiyorlar.’ diyor. Ben de düşüncelerini özgürce ifade ettiklerini, saygıyla ikna etmeye çalıştıklarını, Felsefik sorular hazırlayıp sorduklarını, tartışmayı derinleştirebildiklerini, söz kesmeden tartışıp, nedensellik bağı oluşturabildiklerini, kurgu ve gerçek ayrımını fark edip, kurgulama yapabildiklerini görüyorum. Bunların dışında akademik başarıları artış gösteriyor. Uzun süre Felsefe yaptığımız çocukların karne notları 93 ila 98 arasında.
PROF. DR. İONNA KUÇURADİ “OKULLAR FELSEFE ÖĞRETİRSEK 20 YIL SONRA FARKLI BİR TÜRKİYE OLUR.” AÇIKLAMASI İÇİN NE DÜŞÜNÜYORSUNUZ?
Ona katılıyorum, dediği gibi felsefe öğrenmiş insanların olduğu bir Türkiye'nin 20 yıl sonraki halini düşününce yüzümde kocaman bir gülümseme yakaladım. Düşünmek bile beni mutlu ediyor. Keşke tüm çocuklar felsefe çalışması yapabilse.
HAYRAN KALIYORUM
Çocuklarla Felsefe yaptıkça geleceğe dair umutlarım yeşeriyor. Çocukların düşüncelerine, duygularına hayran kalıyorum. Keşke diyorum, çocukların merak duygularını okullarda öldürmesek. Kalıplara sokmaya çalışmasak. Büyüklerin dünyasında yaşamayıp, çocuk dünyasında yaşasalar hep. Şiddetten, yoksulluktan, eşitsizlikten uzak, sevgi dolu o merak dünyasında güzel düşünceleri ile yaşasalar.
EĞİTİME DEVAM
30 yıldır öğretmenlik yapan Gülefer Yaşar Uygur, mesleğini yaparken, Türkçe öğretmenliği eğitimi aldı.
Okan Üniversitesi İşletme Fakültesi Eğitim Yöneticiliği ve Denetleyiciliği Bölümü Tezli Yüksek Lisans mezunu olan Uygur, Çocuklar için Felsefe için; Hollanda'da iki farklı kurumdan 90 saate yakın ders aldı. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Felsefe Bölümü’nde ise 5. Dönemini okuyor.
