Çocuklar İçin Felsefe örnek oturumuna geçmeden önce akışta nelerin bulunması gerektiğinden bahsedelim. Çemberin kurulması, soruların sorulması, diyalog ve tartışmanın yürütülmesidir. Şimdi örnek bir hikaye
İnsanların doğa ile kurması gereken ilişkideki sorunu anlatan Shel Sılversteın Cömert Ağaç adlı kitabında bir çocuk ve ağacın öyküsünü anlatıyor. Hikayede çocuk ve ağaç arasındaki ilişkinin zamansal olarak değişimini görüyoruz.

Bir zamanlar bir ağaç vardı… Ve bu ağaç küçük bir çocuğu çok severdi. Küçük çocuk her gün ağacı görmeye gelirdi. Küçük bir çocukken bazen ağaca tırmanır bazen yapraklarını toplar bezen de dallarında sallanır ve elmalarını yerdi. Öykünün ilerleyen bölümlerinde ağacın çok mutlu olduğunu görürüz. Ama çocuk büyüdükçe bir şeyler değişmeye başlar. Genç bir erkek olduğunda para ister, ağaç ona satması için elma verir. Çocuk yetişkin olduğunda bir aileye sahip olmak ister ve bir eve ihtiyaç duyar, bu yüzden ağaç ona bir ev inşa etmesi için dallarını kesmesini söyler. Küçük çocuk ağaca, hayal kırıklığına uğramış ve tekne isteyen yaşlı bir adam olarak geri döndüğünde, ağaç ona gövdesini kesmesini ve istediği türden bir tekne yapmasını söyler. Tüm bunların sonucunda ağacın neredeyse cansız bir kütük haline geldiğini görürüz.
Bu kitabı çocuklarla tartışmamızdaki amacımız, çocuğun yaşantısının farklı evrelerinde ağaç ile değişen ilişkisi hakkında düşünmelerini sağlamaktır. Hikayenin çocuk tarafından ya da öğrencileriniz tarafından anlaşıldığına emin olmalısınız. Gerekirse gönüllü olarak bir öğrenciniz hikayeyi özetleyebilir. Ya da bir grafikle başlayabilirsiniz. “Çocuk Cömert Ağaca Nasıl Davranıyor?

Örneğin; Ağaçta sallanır, dalları keser… Cevapları öğrencilerden alarak felsefi tartışma için esas olan sorulara geçiş yapabilirsiniz. 

Felsefi Tartışma Soruları
•    Çocuğun bencil olduğunu düşünüyor musunuz? Neden bencil ya da değil?
•    Ağaç bencil midir?
•    Karşılık beklemeden sürekli veren taraf olan biri için ne söylenebilir?
Bu sorulardan ilki ile başlanan felsefi bir tartışmada   öğrencilerin biraz düşünmeleri için zaman verilir. Gönüllü olarak konuşmak isteyenlere, öğretmen (kolaylaştırıcı)- Diyalog yöntemi kullanılır, burada aslında öğretmen diye bir şey yoktur. Sorumluluğu bilgi aktarmak değildir-   söz verir. Söz alan öğrenci gerekçesiyle birlikte çocuğun neden bencil olduğunu ya da olmadığını söyler. Örneğin; A kişisi “Çocuğun bencil olduğunu düşünüyorum çünkü sürekli veren bir ağaç var ve hiç hayır denmemiş ona” dedi. B kişisi “A kişisinin söylediğine katılmıyorum çocuk bencilliğin ne olduğunu bilmiyor, bencil diyemeyiz ve ağaç da böyle mutlu” der gibi zıt fikirler ortaya çıkacaktır.

Öğretmen (kolaylaştırıcı) farklı fikirlerin, zıt görüşlerin ortaya çıkmasıyla birlikte gidişata göre farklı sorularla tartışmaya öncülük edebilir. Öğretmenin (kolaylaştırıcının) rolü, soruşturma sürecini, belirlediği bir soru ile başlatmaktır. Bu konudaki düşünceniz ne? Söylenenlere katılıyor musunuz, katılmayan var mı? Neden bu görüşe katılıyorsun ya da katılmıyorsun? Gibi soruları da kullanabilir. Değerlendirme aşamasında ise başlangıçtaki sorunun ne olduğu, hangi soruların üzerinde durulduğu ve hangi görüşlerin paylaşıldığı öğretmen (kolaylaştırıcı) tarafından toparlanır. Felsefi bir tartışma sonucunda herhangi bir sonuca ulaşmak ve yargıya varmak gibi bir durum söz konusu değildir.

Öğrencilerimiz ve çocuklarımızla birlikte felsefi sorular keşfetmeye başlamanın tam zamanı.