ODTÜ Rüzgar Enerjisi Merkezinin (RÜZGEM) “İzmir’de RES’lerin toplumsal duyarlılık alanlarını araştırmak” amacıyla yürüttüğü anket çalışması, yaşam alanlarını RES istilasına karşı koruma mücadelesi verenlerce tepkiyle karşılandı. Anket sorularının taraflı, yönlendirici ve RES’leri aklayıcı olduğunu savunan yaşam savunucuları ve köylüler ankete katılmayı reddetti.
TUZAK SORULAR
İlk olarak Çeşme Germiyan köyünde anket çalışması yapan grubun yönelttiği “Elektrik 20 kuruş ucuz olsa RES’i kabul eder misiniz? RES’mi, HES’mi, nükleer mi?” gibi yönlendirici ve ucu açık sorular nedeniyle grubun RES yanlısı olduğunu düşünen köylüler bu duruma tepki gösterdi. “Rüzgar Yaşamdan Yana Essin İnisiyatifi”nde örgütlü RES mücadeleleri bu anket çalışmasını, yöneltilen soruları, RÜZGEM’in yapısı ve kuruluş amacı ile ilgili bilgilerin ardından anket çalışmalarına katılmama kararı aldı.
‘RES DE, ANKET DE İSTEMİYORUZ’
Karaburun Kent Konseyi konuyla ilgili değerlendirmesinde Mordoğan, Tepeköy, Bozköy ve Yaylaköy’ün bir kısmı olarak anket çalışmasına katılmayacaklarını açıkladı. Anket çalışması için gelen ekip Mordoğan kahvesinde Mordoğanlıların “RES de istemiyoruz, anket de” tepkileriyle karşılaştı. Ankete sadece RES şirketi Lodos’un minibüsüyle gelen firma çalışanları katılırken, bazı köylüler anket formlarının arkasına protesto ettiklerini yazarak teslim etti. Anket çalışmasına Bozköy ve Tepeboz köyünden ise hiç katılım olmadı. Anketörler benzer bir tepkiyi Kemalpaşa Dereköylülerden gördü. Köylülerin ankete katılmamaları üzerine anketörler köyden ayrılmak durumunda kaldı.
TEPKİLERE ÇOK ŞAŞIRMIŞLAR
Bu tepkilerin ardından “Rüzgar Yaşamdan Yana Essin İnisiyatifi” temsilcileri ile anket çalışmasını yapan RÜZGEM yetkilileri geçtiğimiz günlerde bir toplantı yaptı. İzmir’de yapılan toplantıya ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Doç. Dr. Anlı Ataöv ve ODTÜ RÜZGEM araştırmacısı Başak Zeka ile İnisiyatif bileşenlerinden Urla, Germiyan ve Karaburun temsilcileri katıldı.
Doç. Dr. Ataöv, RÜZGEM’de RES’lerle ilgili teknik/mekanik çalışmaların yürütüldüğünü ve sosyal etkileri hakkında bilimsel araştırma eksikliğinin giderilmesi için “iyi niyetle” bir çalışma yaptıklarını ileri sürdü. Anket çalışmaları sırasında yerelden “Sizler kime hizmet ediyorsunuz” boyutlarına varan tepkilerle karşılaşacaklarını hiç tahmin etmediklerini belirten Anlıöv, bazı soruların değerlendirme dışı bırakılabileceğini ya da revize edilebileceğini, ancak tepkilerin bu şekilde sürmesi halinde projeyi durduracaklarını söyledi.
GERÇEK SOSYAL ETKİYİ YANSITAMAZ
İnisiyatif bileşenleri ise özetle; anketin tümüyle yönlendirici, taraflı ve istenen belli bir sonuca ulaşmak için tasarlandığı, amacın -ifade edildiği gibi- “iyi niyetli” bilimsel bir araştırma olması halinde bile, bölgeyi-sorunları tanımadan, bilimsel ön bir saha çalışması yapılmadan hazırlanan anketin ve buna dayanarak hazırlanacak raporun gerçek sosyal etkiyi hiçbir şekilde yansıtmayacağını dile getirdi. Anket sonucundaki raporun yerel mücadeleler aleyhine kullanılacağını belirten İnisiyatif temsilcileri, anket çalışmalarına tepki oluşmasının kaçınılmaz ve haklı olduğunu aktardı. RES’lerin çevre ve sosyal etkileri konusundaki çalışmaları önemsediklerini belirten İnisiyatif temsilcileri, “Ancak bir parçası olmadığımız bu projedeki gelişmeleri yakından izleyeceğiz, görüşlerimizi, itirazlarımızı, tepkilerimizi kamuoyuyla paylaşımlarımızı bu çerçevede şekillendirip sürdüreceğiz” dedi.
RÜZGEM’İN AMACI NE?
RÜZGEM’in yönetmeliğinde “Gerekli bilgi birikimini ve altyapıyı oluşturarak özel sektör ve sanayi kuruluşlarının bu alandaki ihtiyaçlarına cevap vermek, yatırım yapmalarını cesaretlendirmek ve yatırım yapanlara gerekli araştırma-geliştirme (AR-GE) desteğini vermek,” yazması dikkat çekiyor. Merkezin sosyal medya sayfasında yazan “Türkiye’nin rüzgar enerjisi konusunda ortaya koyduğu ulusal hedeflere ulaşabilmesini, bu hedeflere ulaşırken teknolojik dışa bağımlılığı en aza indirmeyi ve dünya rüzgar enerjisi pazarında pay ve söz sahibi olabilmesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır” cümlesi daha başından bu anket çalışmasının amacını ortaya koyuyor. RÜZGEM’in müdür yardımcısının RES Şirketi Karaburun Lodos Enerji ile ilgili açılan ÇED iptali davasında bilirkişi heyetinde olduğu öğrenilirken, bu kişinin rapora nasıl bir yorum yazacağı şimdiden merak konusu oldu.
Özer Akdemir - Evrensel
