ASYA YAŞARİKİZ / İZ GAZETE - Kent Suçları yazı dizimizin üçüncü konusu kamuoyunda tartışmalara neden olan İstinye Park. Ticaret + turizm konseptiyle düzenlenen projede AVM, 3500 araçlık otopark öngörülüyor. Trafik yoğunluğu açısından büyük sorunlar yaratan proje ile kent yaşamı olumsuz etkilenecek.
UZUN BİR SÜREÇ
Balçova İlçesi, İnciraltı Mahallesi’nde 41.823 m² yüzölçümüyle tartışmalara neden olan İstinye Park, 1998 yılına kadar kamusal kullanımda olmakla birlikte Burhan Özfatura’nın Belediye Başkanı olduğu dönemde imar planları değiştirilerek ticari kullanıma dönüştürüldü ve parça parça bugünkü yatırımı yapan şirketin eline geçti.
2009 yılı Ocak ayında belediye mülkiyetinde hala alanın yaklaşık 16.000 m²lik kısmı bulunuyor ve Kongre Merkezi yapılması planlanıyor iken 2010 yılının Ocak ayında vazgeçilip kamu mülkiyetindeki arazilerin talanının önü açıldı. 2013 yılında ise kamu mülkiyetinde bulunan tüm alanlar tamamen projeyi yapan şirketin eline geçti.
10.12.2014 tarihinde projenin devam ettiği parselin bir kısmı olan 6165 ada 6 parsel için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ÇED Gerekli Değildir Kararı verildi. Alanın kalan kısmı olan 6165 ada 1 parsel ise Resmi Tesis Alanı iken 08.07.2015 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın onayı ile turizm+ticaret kullanımına dönüştürüldü. Bu iki parselin tevhidinin ardından oluşan 6165 ada 8 parsel için ÇED Süreci işletilmeksizin Balçova Belediyesi tarafından 29.12.2016 tarih 16-145 sayılı Yapı Ruhsat Belgesini usüle aykırı bir şekilde verildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 25.09.2017 tarihinde 6165 ada 8 parselde yapılmakta olan Otel ve AVM Projesi için ÇED Olumlu kararı verildi. Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi tarafından açılan davada 08.07.2015 tarihinde onaylanan imar planı değişiklikleri İzmir 3.İdare Mahkemesince 2015/1457 E. numaralı dosyada görülen davada 14.05.2018 tarih 2018/577 sayılı kararla iptal edildi. İzmirli yurttaşlar tarafından açılan davada ise 25.09.2017 tarihli ÇED Olumlu Kararı İzmir 2.İdare Mahkemesi’nce görülen 2017/1710 E. numaralı dosyada görülen davada 11.07.2017 tarih 2018/1064 sayılı kararla iptal edildi. Bahsi geçen iptal kararlarının tebliğine ve inşaatın durdurulması taleplerine rağmen Balçova Belediyesi tarafından inşaatın durdurulması için herhangi bir işlem yapılmadı.
DAVALIK PROJE
Şehir Plancıları Odası’nın davalık olduğu proje inşaat aşamasında dahi kent yaşamını olumsuz etkilerden Ağustos ayındaki açılışının ardından neler olacağı merak konusu.
Şehir Plancıları Odası (ŞPO) Özlem Şenyol Kocaer ile projenin neden bir kent suçu olduğunu ve kent yaşamına getireceği zararları konuştuk.
Projeye dava açan ŞPO, İstinye Park’ın bir kent suçu olduğunu söyleyerek dava sürecinden bahsetti. Davanın birçok konuyu kapsadığına dikkat çeken Kocaer, projenin birçok yönden kent suçu olduğunu vurguladı. “Temel bazı teknik hatalar dışında plan kararlarının özellikle bölgenin altyapısının kaldıramayacağı kullanım yükü getirmesi ve ayrıcalıklı imar hakkı sağlaması yönünden açtığımız davaları kazanmış bulunmaktayız. Bu açıdan mahkeme itirazlarımızı haklı görmüştür.” değerlendirmesini yapan Kocaer, proje ile hukukun arkasından dolanıldığını iddia etti.
İTİRAZ NOKTALARI
Projeye karşı çıkmalarının ve dava açmalarının birçok nedeni olduğunu söyleyen Kocaer, davada ettikleri itiraz noktalarını şöyle sıraladı.
- ‘Ticaret+turizm" kararına yönelik trafik üretme ve trafik çekme hacimlerini dikkate alan herhangi bir tespit, açıklama ya da ifade bulunmamasının şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve imar mevzuatına uygun olmadığı,
- Kentsel ölçekte Mithatpaşa Caddesi boyunca ve farklı tarihsel dönemlerde ortaya çıkmış çok sayıda alışveriş merkezinin varlığı düşünüldüğünde buna ek olarak getirilmek istenen turizm+ticaret kullanımına ilişkin nasıl bir ihtiyacın bölgede ya da kent bütününde gelişmiş olduğuna yönelik bir fizibilite veya araştırmaya yer verilmemiş olmasının planlama ilke ve esaslarına uygun olmadığı,
- Kentsel teknik altyapı etki değerlendirme raporu, analizi hazırlanmamış olması nedeniyle mevzuata aykırı olup çevreye getireceği altyapı sorunu göz ardı edildiği,
-Kararının gerektirdiği altyapı ihtiyacı da ayrıca kamu zararına neden olacağı
- Parselde yer alan ve şu anda taşınmış olan Vergi Dairesi’nin yerinin bir kullanımın konut bölgesi içerisinde konumlandırılması trafik yükü getirecek ve mahalle yaşamına zarar verecektir. Merkezi konumda yer alan vergi dairesinin halk tarafından erişimi kısıtlı hale getireceği
- İstinyepark alanının içinde yer alan resmi tesis alanı kararının ticaret+turizm alanına dönüştürülmesinin mevzuatlara aykırı olması
Projenin kent yaşamına olumsuz etkilerine de dikkat çeken Kocaer, İstinye Park’ın açılışıyla birlikte trafik yoğunluğunun etkisinin yakın çevresinde yer alan; Fahrettin Altay Meydanı, İkiztepe Kavşağı ve Üçkuyular Vapur İskelesi önündeki cadde ile Mustafa Kemal Sahil Bulvarının kesişiminde yer alan meydanda ve diğer taraftan uzak çevresinde ise etkisi Narlıdere ve Konak’a kadar hissedileceğini söyledi.
ARAÇ TRAFİĞİ
İzmir’de ciddi bir hinterlandın araç trafik sıkışıklığını tetikleyeceğini vurgulayan Kocaer, söz konusu bölgelerin trafik açısından özellikle yaz aylarında yoğun trafik yükü olan ana arterler, kavşak ve meydanlar olduğuna dikkat çekti.
“AVM’nin 3500 araçlık otoparkı ve 4000 kişinin istihdamının olacağı söylenen yapının günlük yoğunluğunun minimum 10000 civarı araç sirkülasyonunun olacağı tahmin edilebilir. Bölgede trafiği felce uğratacaktır.” diyen Kocaer İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin bölgedeki yoğunluk ile ilgili yaptığı çalışmaları hatırlattı. “Sıkışıklığın engellenmesi için yaklaşık bir yıldır İzmir Büyükşehir Belediyesi yakın çevresinde yolun yer altına alınması gibi düzenlemeler yaptı ve bu uygulamaların bölgede hala devam ettiği görülmekte.” diyen Kocaer, projenin tamamlanmadan mevcut alanda birçok ulaşım altyapısına ilişkin değişiklik yapıldığını söyledi.
Yıllardır kentin önemli pazarlarından biri olan Üçkuyular Pazar yerinin yerinden edilmesini, otobüs son duraklarının ve dolmuş duraklarının yeri değiştirilmesini, Vergi Dairesi binasının taşınmasını hatırlatan Kocaer, “Kamu kaynakları ile gerçekleştirilen tüm bu değişiklikler ve devam eden değişiklikler düşünüldüğünde İstinye Park için Fahrettin Altay Meydanı ve çevresi neredeyse yeniden yaratılmakta. Kompleks yapının içinde alışveriş merkezi dışında otel binası da yer almaktadır. Bu binanın yüksekliği tamamlandığında İzmir’in kıyıdan kent siluetine olumsuz etkide bulunacaktır ve ne yazık ki bu yönde kötü emsaller çoğalacaktır.” ifadeleriyle projeye karşı olduklarını dile getirdi.
