SUALTI Araştırmaları Derneği'nin "Türkiye kıyılarında önemli doğa alanlarının korunması ve savunulması" projesi kapsamında düzenlediği "ÇED ve mahkeme bilirkişi raporlarında tespit edilen sorunlar, nedenleri ve çözüm önerileri" konulu panel İzmir'de Double Tree By Hilton Otel toplantı salonunda yapıldı. Moderatörlüğünü SAD kurucu üyesi Cem Orkun Kıraç'ın yaptığı panele konuşmacı olarak avukat Gökhan Candoğan, 9 Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü'nden Yrd. Doç. Dr. Kemal Can Bizsel, SAD Yönetim Kurulu Başkanı Nesimi Ozan Veryeri, Çevre Mühendisi Yeşim Altınkaya, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası avukatı Emre Baturay Altınok katıldı.
2015 yılında Marmara, Ege ve Akdeniz kıyılarını kapsayan "Kıyılarımızda önemli doğa alanlarının savunulması ve korunması" adlı proje çalışması başlatan SAD, nesli tehlike altında canlıların da yaşadığı el değmemiş kıyı ve deniz alanlarında, ulusal mevzuat ve uluslararası sözlemeler çerçevesinde sağlıklı mekansal planlama süreçlerini desteklemek ve bilimsel, teknik, hukuki ve etik normlarına uymayan veya yasadışı uygulamaların engellenmesine katkı koymak için harekete geçti. SAD Yönetim Kurulu Başkanı Nesimi Ozan Veryeri, kıyılardaki önemli doğa alanlarında mekansal ve yatırım planlarında projelere yön verilirken, stratejik araçlardan olan ÇED raporları ve ilgili itiraz davalarında bilirkişi raporlarında ciddi hatalar, eksiklikler ve yanıtlıcı ifadeler yeralan standart dışı ve hatalı raporların tespit edildiğini söyledi. Veryeri, bu raporların karar verici ve mahkemelerin kritik kararlarıyla Türkiye'de habitat ve ekosistemler üzerinde önemli etkileri olduğuna dikkat çekti. Planlama ve yatırım kararlarının, hassas ekosistemler ve nadir canlılara zarar vermeyecek en doğru mekansal alanda olmasının beklendiğini belirten Veryeri, "Dolayısıyla ÇED ve bilirkişi raporlama süreçlerinde görev alacakları doğru uzmanlar olması gerekir. Yaptıları işte sorumlulakları büyüktür" dedi.
Moderadör Cem Orkun Kıraç, proje değil belli bir bölgeyi kapsayan stratejik ÇED'in önemli olduğunu ancak Türkiye'de henüz uygulamaya geçmediğini söyledi. Avukat Gökhan Candoğan da stratejik ÇED'in Çevre Kanunu'na 2006'de girmesine karşın halen yönetmeliğinin hazırlanmadığIna dikkat çekti. Çevre Mühendisi Yeşim Altınkaya ise yatırımcının arsayı satın aldıktan ve projeyi hazırladıktan sonra ÇED'i izin süreci olarak görmesinin yanlış olduğunu söyledi. Altınkaya, bazı bilirkişilerin doğaya farklı sektörlerin farklı etkilerini dikkate almadığını, "kopyala, yapıştır" uygulamasıyla rapor hazırladıklarını belirtti. Her sektörün faunaya, floraya farklı etkilerinin olacağının dikkate alınması gerektiğini belirten Altınkaya bilirkişilerin adeta yatırımcının müteahhiti olduğunu söyledi. Altınakya, Çevre Düzeni Planları'nın da aşıldığını, tarım arazilerine endüstriyel yatırımları yapılabildiğini bu handikapın stratejik ÇED süreci uygulamaıyla aşılabileceğini söyledi.
İZMİR (DHA)
