Cengiz Aldemir/ ANKARA- Motosikletli kurye ölümlerini Meclis gündemine taşıyan HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni, motosikletli kuryelerin durumuna ilişkin sosyal medyada paylaşımı yapan Motokurye Haber-Yorum sayfasının 2021 yılı Motosikletli Kurye Ölümleri Raporuna göre, 2021 yılı içerisinde en az 30 motosikletli kuryenin iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiğini söyledi.
BİR MİLYONA YAKIN KURYE VAR
Özellikle pandemi sürecinde motosikletli kuryelerin sayısı ve iş yüklerinin artışına işaret eden HDP'li Çepni, Türkiye’de işsizliğin geldiği boyuta işaret ederek, sayıları bir milyona yaklaşan motosikletli kuryelerin çoğunun bu işi mecburiyet karşısında yaptığını kaydetti.
2021'DE EN AZ 30 KURYE YAŞAMINI YİTİRDİ
Motosikletli kuryelerin durumuna ilişkin Motokurye Haber-Yorum sayfası, motosikletli kurye dernek ve sendikaların bilgileri doğrultusunda hazırlanan raporlara göre, 2021 yılı içerisinde en az 30 motosikletli kurye iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiğini belirten Çepni, " Yaşamını yitiren motosikletli kuryelerin yarısına yakını 20’li yaşlarındaki gençlerden oluşmaktadır. 2 kurye 18 yaşın altındadır. 22 Aralık 2021 tarihinde İstanbul Bakırköy’de yaşamını yitiren mülteci kuryenin üzerinden kimlik çıkmadığı için bilgilerine ulaşılamamıştır. İş cinayetleri en çok İstanbul, İzmir ve Denizli’de yaşanmıştır. İş cinayetlerinin yaşandığı diğer iller ise Ankara, Bursa, Ordu, Kayseri, Urfa, Antalya, Bolu, Kocaeli, Zonguldak, Konya, Düzce, Gümüşhane ve Çanakkale’dir" bilgisini paylaştı.
GÜNLÜK TESLİMATLARI 10 BİNLERİ BULUYOR
Açıklanan rapor ile kuryelerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi, yaşadıkları sorunlara kalıcı ve etkin çözümler üretilmesinin zorunlu hale geldiğini vurgulayan HDP'li Çepni, önerge gerekçesinde, "Kuryelerin günlük teslimatı on binleri bulabilmektedir. Motosikletli Kurye Ulusal Meslek Standardı, Meslekî Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anılan Kanun uyarınca Mesleki Yeterlilik Kurumu Sektör Komitelerinin Kuruluş, Görev, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre; Motosikletli Kurye (Seviye 3); “iş sağlığı güvenliği, çevre koruma ve trafik kuralları ve güvenli sürüş teknikleri çerçevesinde; kendisine teslim edilen gönderiyi yerine motosikletle ulaştırma amacıyla, kuryelik faaliyetlerinin iş organizasyonunu, güzergâh belirleme ve ulaştırma faaliyetlerini gerçekleştiren, iş süreçlerinin kalitesinin artırılmasına ve bireysel mesleki gelişimine yönelik faaliyetleri yürüten kişi” olarak tanımlanmıştır" denildiğini ayrıca, Motosikletli kurye düşük risk meslek olarak tanımlanmasına, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önlemleri göz önünde bulundurarak çalışması gerektiği belirtilmiştir" ifadelerine yer verdi.
ÇOĞU ÜNİVERSİTE MEZUNU MECBUREN KURYELİK YAPIYOR
DİSK-Ar’ın, Aralık 2021 verilerine göre, geniş tanımlı işsiz sayısının 8 milyon 281 kişi olduğunu, çoğunun üniversite mezunu işsiz gençlerin, motosikletli kurye olarak çalışmak zorunda kaldığına dikkat çeken Çepni, "Motosikletli kuryeler, İş Kanunu’na aykırı uzun mesai saatlerinde, kuralsız, güvencesiz koşullarda, can güvenliğini tehlikeye atarak, her türlü olumsuz hava koşullarına maruz kalarak, stres altında çalışmak zorundadır. Önlemlerin eksikliğinden kaynaklı sakatlanma ve ölüm riski bulunan kazalar yaşamaktadır. Araştırmalar Türkiye’de çalışan 900 bin motosikletli kuryeden yalnızca 100 bininin kayıtlı çalıştığını, düşük ücretlendirmenin, özellikle göçmenlere ve tatil dönemlerinde çalışan lise öğrencilerine dayatıldığını açıklamıştır" dedi.
KURYE TALEPLERİ
Motosikletli kuryelerin taleplerini de dile getiren Çepni, "Bu meslek adına bir belgenin zorunlu hale getirilmesini, üstlerindeki fazla mesai, prim sistemi ve hızlı teslimat baskısının kalkmasını, gerçekçi olmayan teslimat sürelerini işçilere dayatan işletmelere yaptırım uygulanmasını, işletmelerin denetlenmesini, güvenli şartlarda çalışarak insanca yaşayabilecekleri maaşları ve diğer haklarını almayı, bir bütün olarak çalışma koşullarının iyileştirilmesini, kayıt dışı çalıştırılmanın engellenmesini, puanlama sisteminin kaldırılmasını, tüm motosikletli kuryeler için sendikal haklara erişimin sağlanmasını, trafikte motosikletli kuryeleri fark ettirici tabelaların konulmasını, motosiklet ekipmanlarından ÖTV’nin indirilmesini ve motosikletli kuryeliğin çok riskli meslek grubuna alınmasını talep etmektedirler" diye konuştu.
MECLİS ARAŞTIRMASI AÇILSIN
Anayasaya göre devletin, bu konularda gerekli tedbirleri almak zorunluluğunu anımsatan Çepni, konunun araştırılması gerektiğini vurgulayarak, "Motosikletli kuryelerin sorunlarının tespit edilmesi, başta can güvenliklerini sağlamak olmak üzere bu sorunlara kalıcı, etkin çözümler üretilmesi, çalışma standartlarının belirlenmesi, sosyal ve mali haklarının güvence altına alınmasının sağlanması amacı ile bir Meclis Araştırması açılmalıdır."
