Gizem TABAN/İZ GAZETE- Türkiye Cumhuriyeti Sayıştay Başkanlığı, belediyelerin 2020 Yılı Denetim Raporlarını yayımladı. 2019 yerel seçimlerinden bu yana gündemden düşmeyen Menemen Belediyesi’nin denetim raporu dikkat çekti. 2019’da Cumhuriyet Halk Partisi’nden (CHP) Menemen Belediye Başkanı seçilen, sonraki süreçte hakkındaki ‘yolsuzluk’ iddiaları sonucu partiden istifa eden ve sonrasında ‘zimmet ve irtikap’ suçlarından tutuklanarak cezaevine konulan, ardından şartlı tahliye edilen Serdar Aksoy’un başkan olduğu dönemi kapsayan rapordaki birçok bulguda kanuna aykırı olduğu belirtilen iş ve işlemler yer aldı.
’39 İŞÇİ ZABITA YAPILMIŞ’
Raporda, Menemen Belediyesi’ne ait META-SU Ltd. Şti.’nde işçi olarak istihdam edilen 39 personelin Menemen Belediyesi tarafından hizmet alımı suretiyle zabıta olarak görevlendirildiği tespitine yer verildi. İlgili bölümde; “Anayasanın 128’inci maddesine göre, genel idare esaslarına göre yürütülen ve süreklilik arz eden zabıta hizmetlerini yürütecek kamu görevlileri Belediye Zabıta Yönetmeliği’ne göre istihdam edilen personel olabileceğinden, bu hizmetlerin ilgili kişilerce verilmesi sağlanmalı, zabıta biriminin personel ihtiyacının giderilmesinde de Belediye Zabıta Yönetmeliği’nde belirlenen sürecin işletilmesi sağlanmalıdır” denildi.
‘MEVZUATA AYKIRI ALIM’
Menemen Belediyesi’nde mevzuata aykırı olarak doğrudan temin ile personel istihdam edildiği ile ilgili bulguda ise söz konusu tespitin 2019 Yılı Düzenlilik Denetim Raporunda yer almasına rağmen mevcut uygulamaya devam edildiği belirtildi. İlgili kısımda şu ifadelere yer verildi: “Belediye hesabının incelenmesinde, 2017 yılsonu itibariyle belediyenin kendi şirketi olan META-SU’dan doğrudan temin yöntemi ile personel temin ettiği, META-SU şirketinin mali durumu sebebiyle ihaleye giremeyeceğinden personele dayalı hizmet alımı ihalesi yapılmadığı, alımların sürekli olarak o tarihten bu yana doğrudan temin yöntemiyle META-SU aracılığıyla gördürüldüğü, 2018 yılı başında mevzuat gereği uygulanması gereken taşerondan kadroya geçişin uygulanmadığı, doğrudan temin ile personel temininin devam ettiği görülmüştür. Ayrıca yapılan araştırma sonucunda Belediye ile şirketi META-SU arasında personel alımına ilişkin yazılı bir sözleşme veya protokol bulunmadığı, kimin ne kadar ücret alacağının yazılı olarak önceden belirlenmediği, ücretlerin belirli bir kritere bağlı olmadan olarak belirlendiği tespit edilmiştir. Söz konusu uygulama yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir. Mevzuata aykırı bu uygulamanın fiili olarak sürdürülmesi mümkün değildir. Söz konusu tespit 2019 yılı Düzenlilik Denetim raporunda yer almasına rağmen herhangi bir işlem tesis edilmemiştir. Mevcut uygulamaya devam edilmiştir. Mevcut uygulamanın fiili olarak sürdürülmesinin mümkün olmadığı ve keyfi uygulamalara sebep olduğu dikkate alınarak Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan alınacak görüşlere göre işlem tesis edilmesi ve mevzuata aykırı işleme neden olanlar hakkında gerekli idari ve hukuki sürecin işletilmesi gerekmektedir.”
‘TAHSİSLER İPTAL EDİLMELİ’
Belediye tarafından yapılan taşınmaz tahsislerinin 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75’inci maddesine uygun olmadığı tespitine yer verilen raporda, söz konusu tahsislere ilişkin ilgili kanundaki şartlar sağlanarak dernek ve vakıflara ortak hizmet projesi kapsamında belli bir süre ve geçici olarak kullandırılması mümkün ise de bu şekilde sürekli tahsis edilmesinin 5393 sayılı Kanun’un 75’inci maddesine aykırı olduğu ifade edildi. Raporda, “Yapılan işlem taşınmaz tahsisi olup, derneklere taşınmaz tahsisi mümkün değildir. Aynı şekilde kooperatife de taşınmaz tahsis edilemez. Kanuna aykırı olarak yapılan taşınmaz tahsislerinin iptal edilmesi gerekmektedir” denildi.
‘İHALESİZ KİRALAMA’
Taşınmazlarla ilgili başka bir bulguda ise Belediyeye ait bazı taşınmazların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında ihale yapılmaksızın “işgaliye sözleşmesi” ile kiraya verildiğinin tespit edildiği ve söz konusu tespitin 2019 yılı Düzenlilik Denetim raporunda yer almasına rağmen 2020 yılı içerisinde herhangi bir düzeltici işlem yapılmadığı ve kira gelirlerinin ecrimisil tahakkuku üzerinden devam ettiği belirtildi. Söz konusu uygulamaya son verilerek ihale usulü ile kiralama yapılması gerektiği ifade edildi.
‘HUKUKİ SÜREÇ İŞLETİLMELİ’
Raporda yer alan; “Belediye şirketine 05.07.2019 tarihinde ayni sermaye olarak devredilen 247 adet taşınmazdan bazıları için bu tarihten sonra Belediye bütçesinden harcama yapıldığı ve bazı belediye personelinin devredilen taşınmazlarda belediye şirketinin emrinde çalıştırıldığı görülmüştür” tespitine ilişkin ise, “Ayni sermaye olarak verilen 247 adet taşınmazın işletme hakkının devri sonrası belediye bütçesinden yapılan toplam 3 milyon 554 bin 835 TL giderin şirketten talep edilerek idari ve hukuki sürecin işletilmesi ve şirkete ait giderlerin belediye bütçesinden karşılanmaması gerekir. Ayni sermaye olarak verilen taşınmazlar için devir sonrası belediye bütçesinden herhangi bir harcama yapılmaması sağlanmalıdır” denildi.
‘AMACI DIŞINDA KULLANILDI’
“Gecekondu Fonunun Amacı Dışında Kullanılması” başlıklı bulguda ise şu ifadeler yer aldı: “Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından, Hazine tarafından fona aktarılması için gönderilen yüzde 10 payın 775 sayılı Gecekondu Kanunu hükümlerine göre oluşturulması gereken fon hesabına yanlış aktarıldığı, fon hesabına gelen tutarların gelir olarak kaydedilerek amacı dışında kullanıldığı görülmüştür. 2017-2020 dönemleri dikkate alınarak yapılan incelemede, yapılan satışlardan Belediyeye aktarılması gereken payların tahakkuk ve takibine ilişkin Belediye tarafından hatalı işlem yapıldığı görülmüştür. Kurumda Bankada açılmış bir gecekondu hesabı olmasına karşın gelen tutarlar doğru olarak bu hesaba aktarılmamıştır. İlgili Kanun’da belirtildiği üzere fon hesabına gelen payların bu hesaba doğru şekilde yatırılması, takip edilmesi, fonda biriken tutarın amacına uygun olarak kullanılması gerekmektedir.”
‘295 İŞYERİNE CEZA UYGULANMALI’
Raporda, işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyette bulunan işletmelerle ilgili Yönetmeliğe aykırı işlem tesis edildiği ve söz konusu işletmeler için idari para cezasının uygulanmadığının tespit edildiği kaydedildi. İlgili kısımda, “İşyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyette bulunan işyerlerinin tespit edildiği tarih itibariyle kapatılması ve iş yeri açma ruhsatı olmadan faaliyette bulunan 295 işyeri hakkında idari para cezası uygulanması gerekir” denildi.
‘TEBLİĞE AYKIRI HESAP’
“Belediyenin bütçesinde veya tasarrufunda bulunan mali kaynakların Kamu Haznedarlığı Genel Tebliği’ne aykırı olarak kamu sermayeli bankalar dışında hesap açtırılarak değerlendirildiği” belirtilen raporda, “Yapılan inceleme sonucunda Belediyenin kamu sermayeli bankalar haricindeki bankalarda da mevduat hesabı açtırıp kullandığı görülmüştür. Söz konusu tespit 2019 yılı Düzenlilik Denetim raporunda da yer almakta olup 2020 yılsonu itibariyle herhangi bir düzeltici işlem tesis edilmemiştir. Kamu Haznedarlığı Genel Tebliğinde belirtilen bankalar dışında hesap açılmaması ve açılmış hesapların kapatılması sağlanmalıdır” ifadelerine yer verildi.
‘270 SAATİ AŞAN MESAİ’
Menemen Belediyesi’nde istihdam olunan işçiler ile hizmet alımı karşılığında çalıştırılan işçilerin, 4857 sayılı İş Kanunu’nda azami süre olarak belirtilen yıllık 270 saati aşan sürelerde fazla çalışma yaptırılarak ödemede bulunulduğu” tespitini yer verilen kısımda ise, “Yapılan incelemede sonucunda Menemen Belediyesi’nde istihdam olunan işçilerden 3 kişinin, hizmet alımı karşılığında istihdam edilen işçilerden ise 60 kişinin fazla çalışması olup 4857 sayılı Kanunda belirlenen üst limiti aştığı tespit edilmiştir. Bu itibarla; İdari para cezasına muhatap olmamak ve Kanuna aykırı hareket etmemek amacıyla belediye uhdesinde istihdam olunan ve hizmet alımı karşılığında temin edilen işçilerin 4857 sayılı İş Kanunu’na uygun olarak fazla mesai sürelerinin düzenlenmesi sağlanmalıdır” denildi.
