İzmir’in tarihi hazinelerinden biri olan Reşadiye Köşkü, Atatürk’ün 1934 yılında gerçekleştirdiği ziyaretlerle büyük bir tarihi öneme sahip olmasına rağmen, geniş kitleler tarafından pek bilinmeyen bir kültürel miras niteliği taşımaktadır. İzmir’in Konak ilçesinde, Fahrettin Altay semtindeki Hava Eğitim Komutanlığı arazisinde bulunan bu köşk, sadece askeri kimliği olan kişilerin erişimine açık durumda olup, halkın ziyaretine kapalı tutulmaktadır.
Atatürk’ün İzmir ziyaretinde o mermer blok
11 Nisan 1934 tarihinde Atatürk, İzmir’den hareket ederek Reşadiye, Seferihisar ve Bornova’da bulunan bazı askeri kuruluşları denetleme programı gerçekleştirdi. Bu ziyaretlerin ardından tekrar İzmir’e dönen Atatürk, 3. Tayyare Alayı Karargahı olan Reşadiye Köşkü’ne geldi. Burada, İzmir-Atina görev seferini tamamlayan havacıları kabul eden Atatürk, onlarla samimi bir sohbet gerçekleştirdi. Ziyaretinin anısına köşkün önünde fotoğraf çektiren Atatürk, bu anı ölümsüzleştirmiş oldu.
Çekilen fotoğrafta, Atatürk için köşkün merdiveninin son basamağına yerleştirilmiş bir mermer blok dikkat çekmektedir. Bu blok, Atatürk’ün nerede durduğunu açıkça göstermekte ve fotoğrafın tarihi önemini artırmaktadır. Fotoğraf, Atatürk’ün burada durduğuna dair somut bir kanıt sunmakla kalmayıp, aynı zamanda onun halkla olan bağını da yansıtmaktadır. Bu durum, özellikle ziyaretçilerin Atatürk’ün anısını yaşatmaları açısından büyük bir heyecan kaynağıdır. Bugün, bu merdiven basamağında durarak aynı pozisyonda fotoğraf çektirmek, hem geçmişe tanıklık etmek hem de Atatürk’le olan bağı güçlendirmek isteyenler için eşsiz bir fırsat sunmaktadır.
İran Şahı Rıza Pehlevi’nin ziyareti ve tarihi önemi
Atatürk, Haziran 1934’te Türkiye’yi ziyaret eden İran Şahı Rıza Pehlevi’ye de Reşadiye Köşkü’nü ve 3. Tayyare Alayı’nı tanıtmış, dönemin en modern deniz tayyaresi olan Supermarine Southampton Mk’yı göstermiştir. Şah Rıza Pehlevi, bu ziyaretten büyük bir memnuniyet duymuş ve iki lider, tarihi hangar önünde fotoğraf çektirerek bu önemli anı ölümsüzleştirmiştir.
Kapalı kalması tepkilere neden oluyor
Bugün Hava Eğitim Komutanlığı’nın sorumluluğunda olan köşk, Türk Hava Kuvvetleri Anı Evi ve Kışla Gazinosu rezervasyon birimi olarak kullanılmakta, sivil ziyaretçilere kapalı tutulmaktadır. Reşadiye Köşkü’nün, Atatürk’ün ziyaret ettiği diğer mekanlar gibi müze statüsüne alınmaması ve halkın erişimine açılmaması tepkilere neden olmaktadır. İzmir’de, bu tarihi yapının müze olarak değerlendirilmesi ve Türk halkına kazandırılması için çeşitli sivil toplum kuruluşları ve araştırmacılar tarafından girişimler yapılmış, yetkili mercilere dilekçeler gönderilmiştir.
Araştırmacı Yazar Celal Öcal’ın çabaları
Araştırmacı yazar Celal Öcal, bu yapının 90 yıldır kapalı kalmasının Atatürk sevgisiyle bağdaşmadığını belirterek, Reşadiye Köşkü’nün halkın kullanımına açılması için mücadele vermektedir. Öcal, bu köşkün, Atatürk’ün iki kez ziyaret ettiği bir yer olmasına rağmen, yıllarca bilinmemesinin ve halka kapalı tutulmasının büyük bir eksiklik olduğunu ifade ediyor. Tarihi öneme sahip Reşadiye Köşkü’nün kötü restorasyon süreçleri geçirdiğini de vurgulayan Öcal, yapının mülkiyetinin hazineye ait olduğunu, dolayısıyla kamuoyunun bu mekân üzerinde bir hakkı bulunduğunu hatırlatıyor.
Müze için girişimler sürüyor
Celal Öcal ve İzmir halkının büyük kısmı, Reşadiye Köşkü’nün bir an önce restore edilip, Atatürk Havacılık Müzesi olarak halka açılmasını talep ediyor. Atatürk’ün 3. Tayyare Alayı’nı ziyaret ettiği bu köşk, Türk havacılık tarihinin önemli dönüm noktalarını barındırıyor ve bu tarihin geleceğe aktarılması adına büyük bir değer taşıyor.
Celal Öcal, Reşadiye Köşkü’nün tarihi ve kültürel önemine dikkat çekmek amacıyla İzmir Valiliği, İzmir İl Kültür Müdürlüğü, Konak Kaymakamlığı ve Konak Belediye Başkanlığı’na dilekçeler sundu. Öcal, Atatürk’ün ziyaret ettiği bu tarihi yapının müze haline getirilmesi ve halkın ziyaretine açılması gerektiğini vurguladı.
Bu dilekçeler, kamuoyunun Reşadiye Köşkü’ne olan duyarlılığını ortaya koyarak, yerel yönetimlerin ve ilgili kurumların bu kültürel mirası koruma sorumluluğunu hatırlatmayı amaçlıyor. Öcal, bu girişimiyle İzmir’in kültürel kimliğini güçlendirmeyi ve Atatürk’e duyulan saygıyı somut bir şekilde ifade etmeyi hedefliyor. Resmi makamların süreci hızlandırması için İzmirliler, Atatürk’e olan saygı ve vefalarını göstermek amacıyla köşkün halkın kullanımına açılması yönünde taleplerini dile getirmeye devam ediyor.
Reşadiye Köşkü’nün tarihsel ve sanat tarihi yönleriyle araştırılması ve 3. Tayyare Alayı Atatürk Havacılık Müzesi’nin açılması talep edilmektedir. Atatürk’ün izini taşıyan bu tarihi köşkün yeniden canlandırılması ve Türk halkına sunulması, hem İzmir için hem de Türkiye için büyük bir adım olacaktır.